Święty Krzyż trafi na listę pomników historii

Święty Krzyż, wraz ze znajdującym się nieopodal pobenedyktyńskim zespołem klasztornym oraz z przedchrześcijańskimi obwałowaniami kamiennymi, zostanie wpisany na listę pomników historii – poinformował KAI o. Dariusz Malajka OMI, rzecznik świętokrzyskich oblatów.

Uroczystość wpisania nowych – 10 obiektów, wśród których jest Święty Krzyż, na listę pomników historii odbędzie się 15 marca br. w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.

Kompletowaniem potrzebnej w tym celu dokumentacji zajął się w 2015 roku archeolog, dr Czesław Chadamik z Kielc. Naukowiec od kilku lat prowadzi badania archeologiczne w obrębie sanktuarium i klasztoru.

– Obiektem, zasługującym na wpisanie na listę pomników historii jest niewątpliwie Święty Krzyż, który był największym sanktuarium Polski aż do połowy XVII w., a więc do czasu kiedy na główne miejsce pielgrzymkowe zaczęła wyłaniać się Jasna Góra z kultem Czarnej Madonny. Przekazy historyczne wskazują, że świętokrzyskie sanktuarium zaczęło działać już w XIV wieku, ale priorytetowym w Królestwie miejscem pielgrzymek uczynił go król Władysław Jagiełło – tłumaczy o. Dariusz Malajka OMI.

Zakonnik podkreślił, że od późnego średniowiecza świętokrzyski klasztor był jednym z najważniejszych w Polsce ośrodków kultury intelektualnej, właścicielem znaczącej w skali środkowej Europy biblioteki, z działającym w nim co najmniej od XIV w. znakomitym skryptorium.

– Święty Krzyż to swoista „ikona” ziemi świętokrzyskiej. To właśnie od przechowywanych tutaj relikwii Drzewa Krzyża Świętego nazwę bierze województwo świętokrzyskie, ziemia świętokrzyska oraz różne instytucje działające na terenie województwa. Święty Krzyż to także „duchowa stolica” dla tej części naszej ojczyzny – dodaje rektor tamtejszej bazyliki.

O znaczeniu i wielkiej roli Świętego Krzyża można było usłyszeć podczas ubiegłorocznego sympozjum naukowego – „Dziedzictwo Świętego Krzyża. Sacrum – Kultura – Nauka”, które odbyło się w kwietniu 2016 r., w murach bazyliki mniejszej na Świętym Krzyżu z okazji 1050. rocznicy Chrztu Polski, 200 – lecia Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej i 80. rocznicy pobytu zakonników na Świętym Krzyżu.

Wpisanie na listę Pomników Historii jest jedną z form ochrony zabytków w Polsce, która znalazła się w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Status Pomnika Historii przyznawany jest rozporządzeniem Prezydenta RP.

Zgodnie z opracowanymi wytycznymi mogą go uzyskać obiekty lub zespoły obiektów zabytkowych, które posiadają szczególną wartość historyczną, naukową, artystyczną, utrwaloną w powszechnej świadomości i o dużym znaczeniu dla polskiego dziedzictwa kulturowego.