Trasa turystyczna śladami pierwszych chrześcijan

Ukazać piękno chrześcijańskich korzeni polskiej kultury i przypomnieć jej miejsce w kulturze europejskiej – to główne cele Piastowskiej Drogi Romańskiej. Jest to zorganizowana trasa turystyczna, na której można zwiedzić najstarsze polskie zabytki ukazujące początki naszej historii.

Ogólnopolska trasa obejmuje swym zasięgiem najważniejsze miejsca i zabytki związane z czasami dynastii Piastów. Dla turystów, w zorganizowanych po drodze punktach, zadbano o materiały informacyjne i odpowiednią infrastrukturę turystyczno-sanitarną: miejsca noclegowe, gastronomiczne.

*W naszym kraju do dziś przetrwało około 160 zabytków romańskich.* Tworzą one trasy pielgrzymkowe-turystyczne, na których można zwiedzić unikatowe obiekty z czasów chrystianizacji Polski, związanych z monarchią Piastowską oraz europejskim dziedzictwem kulturowym.

W pierwszym etapie organizowania „Piastowska Droga Romańska” swoim zasięgiem obejmowała województwa: wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie i łódzkie. Na tych terenach można zwiedzić między innymi takie pomniki naszej narodowej historii, jak katedra poznańska i płocka, archikatedra gnieźnieńska, Ostrów Lednicki, kolegiaty w Kruszwicy i Tumie, klasztory w Mogilnie, Czerwińsku i Sulejowie, przepiękne romańskie zabytki Strzelna. Ponadto na szlaku jest szereg mniej znanych zabytków, m.in. w Żarnowie, Strońsku, Kazimierzu Biskupim i Rokiciu.

W najbliższych miesiącach organizatorzy planują poszerzenie trasy o Małopolskę i Ziemię Sandomierską, gdzie przetrwało do naszych czasów około czterdzieści wartościowych zabytków pamiętających czasy piastowskie.

– W odróżnieniu od krajów sąsiednich u nas prawie każda świątynia miała swojego gospodarza – proboszcza, który o nią dbał. Natomiast w byłym NRD i w Czechach kościoły niejednokrotnie stały opustoszałe i niszczały – stwierdził prezes Stowarzyszenia „Szlak Romański” Grzegorz Bednarek.

Aby rozpowszechnić ideę „Szlaku Romańskiego” stowarzyszenie Miłośników Kultury Średniowiecza przygotowało wielojęzyczny folder prezentujący polskie zabytki, rozbudowany serwis internetowy *(http://www.romanesqueeurope.com)* oraz oznakowało drogi dojazdowe. Ponadto prowadzi szeroko zakrojoną działalność promocyjno-edukacyjną, cykle sesji naukowych, prelekcji, odczytów i wystaw fotograficznych, przybliżając w ten sposób chrześcijańskie korzenie Europy. Patronatem medialnym nad promocją najstarszych polskich zabytków objęła Katolicka Agencja Informacyjna.

Pomysł „Szlaku Romańskiego” spotyka się z dużym zainteresowaniem ze strony Kościoła i samorządów terytorialnych. Wsparcia na rozwój infrastruktury udzieliły m.in. archidiecezja łódzka, Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków z Łodzi oraz Wielkopolski Urząd Marszałkowski. Materialnie, a także duchowo pomogły liczne parafie z diecezji gnieźnieńskiej, łódzkiej, włocławskiej, radomskiej i łowickiej.

Pomysł utworzenia ogólnopolskiej trasy pielgrzymkowo-turystycznej obejmującej najstarsze zabytki architektury romańskiej w Polsce narodził się w roku 1999, w środowisku łódzkich dziennikarzy i fotografików, podczas przygotowań do uroczystości związanych z milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego. Głównym inicjatorem projektu był Grzegorz Bednarek, niezależny dziennikarz i prezes Stowarzyszenia Miłośników Kultury Średniowiecza „Piastowska Droga Romańska” z Łodzi.

Stowarzyszenie Miłośników Kultury Średniowiecza działa pod patronatem Polskiej Akademii Nauk, zostało przyjęte w poczet ogólnopolskiego Stowarzyszenia Patria Polonorum, będącego częścią paneuropejskiej elitarnej organizacji Europa Nostra, z siedzibą w Brukseli.

Romański styl w architekturze, dotyczący zwłaszcza budowli sakralnych, ukształtował się w średniowiecznej Francji. Podstawowym materiałem budowlanym jest kamień, a wystrój zewnętrzny tej architektury charakteryzuje przede wszystkim powściągliwość formy. Najbardziej typowe dla tego stylu są kościoły zakonne i pielgrzymkowe o surowych formach, z półkolistymi sklepieniami i łukami.