Trzebinia k. Żywca: 25 lat posługi karmelitanek misjonarek w Polsce

„Nasza przyjaźń z Bogiem znajduje swój wyraz w misji, w posłudze wszystkim ludziom, zwłaszcza tym najbardziej potrzebującym materialnie i duchowo” – tak na pytanie o charyzmat zgromadzenia odpowiada s. Zofia Wojnarowska ze Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Misjonarek. Jest jedną z pierwszych Polek, która wstąpiła do wspólnoty założonej przez hiszpańskiego karmelitę bosego, bł. Franciszka Palau y Quer.

W domu macierzystym w Trzebini w Beskidzie Żywieckim karmelitanki misjonarki obchodziły w minioną niedzielę jubileusz 25 lat obecności w Polsce. Na ziemie polskie przybyły 27 października 1988. Nie była to przypadkowa decyzja. W roku beatyfikacji założyciela zgromadzenia, siostry zostały wysłane do 4 krajów na różnych kontynentach. Polska, obok Brazylii, Tajwanu i Nigerii, była miejscem, gdzie powstała jedna z nowych fundacji.

„Stawiając pierwsze kroki w Polsce miałyśmy możliwość opatrznościowego spotkania z rodziną Raczek z Żywca-Sporysza. Państwo Raczkowie ofiarowali nam swój dom rodzinny wraz z ogrodem, który wkrótce stał się domem formacyjnym dla pierwszych karmelitanek misjonarek w Polsce” – opowiada s. Zofia i zaznacza, że międzynarodowość to jedna z cech charakterystycznych tej rodziny zakonnej. Pierwsze siostry, które tworzyły wspólnotę w Polsce, pochodziły z pięciu różnych krajów – Hiszpanii, Kolumbii, Salwadoru, Włoch i Polski.

„Kilka lat temu, na miejscu starej stodoły, został wybudowany dom modlitwy El Vedrá” – wspomina jedna z sióstr. Od 2006 roku odbywają się tu dni skupienia i rekolekcje dla młodzieży i dorosłych. Nazwa tego domu związana jest z korzeniami charyzmatu karmelitanek misjonarek. El Vedrá, charakterystycznie wynurzający się z morza masyw skalny u wybrzeży wyspy Ibiza, jest dla karmelitanek misjonarek szczególnym miejscem palautiańskim, związanym z ich założycielem św. Franciszkiem Palau. „Tutaj o. Franciszek często oddawał się modlitwie i rozeznaniu. Z kolei wyspa Ibiza, miejsce jego zesłania, była dla niego, zwłaszcza w latach 1854-1860 miejscem działalności misyjnej i ewangelizacyjnej, krzewieniem pobożności maryjnej” – opowiada s. Zofia. „Doświadczenie tajemnicy Kościoła w katedrze w Ciudadela na Menorce umacnia i konkretyzuje jego zamysły fundacyjne. Kontemplację i działanie łączymy w służbie Kościołowi ” – dodaje była pielęgniarka.

Karmelitanki misjonarki są obecne w 40 krajach na pięciu kontynentach. „Towarzyszymy tym, którzy chcą się spotkać ze sobą i z Bogiem w naszych domach modlitwy, prowadzimy katechizację w parafiach, zawiązujemy grupy modlitwy, przewodniczymy Liturgii Słowa tam, gdzie brak kapłanów; posługujemy chorym w szpitalach, wspieramy różne projekty sanitarne i zdrowotne; angażujemy się na polu edukacji dzieci i dorosłych, wśród młodych, którzy szukają sensu swojego życia, otaczamy troską starszych, samotnych, dzieci z rodzin ubogich i dysfunkcyjnych, rodziny, więźniów, emigrantów bez dokumentów, siostry pracują również na misjach ad gentes, daleko od swojej ojczyzny” – podkreśla s. Zofia i przywołuje słowa bł. Franciszka o tym, że tam, gdzie Bóg wzywa, tam jest karmelitanka misjonarka.

S. Maria Esperanza Izco, siostra prowincalna Europejskiej Prowincji Karmelitanek Misjonarek „Mater Carmeli” podczas uroczystości jubileuszowych w Trzebini podkreślała, że intencją karmelitanek misjonarek jest to, by celebrowanie otwierało się na solidarną współpracę na rzecz najbardziej potrzebujących. „Pragniemy, jako owoc naszego roku jubileuszowego, wspierać projekt solidarnościowy naszych sióstr w Boliwii, w Ameryce Południowej. Siostry pracują w dżungli, w miejscowości El Palmar, wśród plemienia Indian Tsimané realizując programy edukacyjne i zdrowotne 250 rodzin w 22 wioskach” – mówiła i apelowała o zaangażowanie na rzecz tego projektu. Dziękowała także za dar powołania każdej siostry Polki, wśród których dwie przebywają obecnie na misjach w Afryce.

„Posługa bratu wpisana jest w tę samą naturę co kontemplacja-modlitwa-życie, i odwrotnie: kontemplacja-modlitwa-życie z Bogiem wpisana jest w każda posługę, każdą misję. Nie potrzeba czynić wielkich rzeczy, wystarczy żyć w pełni tym, czym ubogaca nas codzienne życie” – zaznaczyła.

S. Águeda Solas, Hiszpanka, która 25 lat temu przybyła na ziemie polskie wspomina, że na początku ewangelizacja prowadzona przez siostry opierała się głównie na prezentowaniu tutejszym mieszkańcom ich stylu życia. „Byłyśmy trochę inne na tle tej kultury i zwyczajów. To, co najważniejsze, musiałyśmy na początku komunikować bez słów” – relacjonuje. S. Orfilia Ospina z Kolumbii, siostra współfundatorka Karmelu Misyjnego w Polsce (obecnie od 13 lat na placówce w Londynie), nie ukrywa wzruszenia i zaznacza, że bardzo sobie ceni 12-letnie doświadczenie w Polsce. „Czułam się tu bardzo dobrze, bo spotykałam ludzi, którzy żyli na co dzień Ewangelią” – zwraca uwagę. Z kolei s. Marilena Milani z Włoch, która w Polsce przebywała 18 lat i pełniła funkcję mistrzyni nowicjatu, przyznaje, że sporo zawdzięcza Polakom. „Żyjąc tu wśród ludzi dawałyśmy, ale i otrzymywałyśmy. Ja sama otrzymałam tu o wiele więcej niż dawałam” – zwierza się w rozmowie z KAI.

S. Zofia wyjaśnia, że charyzmat karmelu misyjnego polega na głębokim przeżywaniu relacji z Bogiem na modlitwie i w całym życiu – na „oddaniu Bogu pierwszeństwa we wszystkim w wierze, nadziei i miłości, ufając w Jego Opatrzność”. Przypomina słowa świętych Karmelu, że „miłość nigdy nie jest bezczynna”, oraz że miłość przyzywa miłość”. „Nasza przyjaźń z Bogiem znajduje swój wyraz w misji, w posłudze wszystkim ludziom – synom i córkom Boga, braciom i siostrom naszym, odpowiadając na potrzeby, zwłaszcza tych najbardziej potrzebujących materialnie i duchowo” – dodaje.

Franciszek Palau y Quer, OCD urodził się w Aytona (Lerida-Hiszpania) 29 grudnia 1811 r. Zmarł w Tarragonie 20 marca 1872 r. Złożył śluby zakonne w Karmelu Terezjańskim w Barcelonie. Pierwsza wspólnota sióstr została zawiązana w Ciudadela, pierwszy nowicjat – w Santa Cruz de Vallcarca w 1862 roku. W 1872 roku zakonnik opublikował Reguły i Konstytucje Sióstr Tercjarek Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel św. Teresy od Jezusa. 3 grudnia 1907 Papież Pius X zatwierdził Zgromadzenie jako instytut na prawie papieskim i aprobował Konstytucje Sióstr Tercjarek Karmelitanek Bosych. W 1910 odbyła się pierwsza wyprawa misyjna poza Hiszpanię do Villa Mercedes w Argentynie, a w 1925 kolejna do Uraba w Kolumbii. W 1941 reskryptem papieskim zostaje nadany Zgromadzeniu tytuł Sióstr Karmelitanek Bosych Misjonarek. Kościół uznał w ten sposób, że Zgromadzenie ma charakter misyjny. Od 1967 za zezwoleniem Stolicy Apostolskiej, Instytut nazywa się Zgromadzeniem Karmelitanek Misjonarek.

24 kwietnia 1988 papież Jan Paweł II beatyfikował o. Franciszka Palau OCD. Kilka miesięcy później siostry karmelitanki misjonarki zostały zaproszone do Polski przez ówczesnego generała karmelitów bosych, o. Felipe Saiz de Baranda OCD.

Obecnie karmelitanki misjonarki żyją w Polsce w trzech wspólnotach: w Trzebini, w Krakowie i Zabrzu.