Drukuj Powrót do artykułu

„Ty Bambrze!” – wystawa o niemieckich osadnikach spod Bambergu

01 lipca 2019 | 11:19 | msz | Poznań Ⓒ Ⓟ

Przedmioty dnia codziennego, w tym m.in. zastawy stołowe, modlitewniki, obrazy oraz fotografie potomków osadników, którzy pielęgnują bamberskie tradycje i kulturę, można obejrzeć na wystawie „Ty Bambrze!” w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu. Tradycyjny strój bamberski, z charakterystycznym nakryciem głowy, do dziś pojawia się na ważniejszych uroczystościach miejskich i kościelnych, m.in. na procesji Bożego Ciała.

„Do dziś w Poznaniu spotykamy trwałe ślady życia Bambrów. Co czwarty rodowity mieszkaniec Poznania jest w jakimś stopniu potomkiem osadników spod Bambergu. Miasto zdobią kamienice wybudowane przez rodziny bamberskie” – czytamy w opisie ekspozycji.

Wystawa przygotowana z okazji jubileuszu 300-lecia przybycia do Wielkopolski niemieckich osadników spod Bambergu została pomyślana jako opowieść o Bambrach obserwowanych z zewnątrz – „okiem sąsiada” i poprzez pryzmat utartych obiegowych opinii. Przypisywano im cechy powszechnie uznane jako typowe dla Bambra, m.in. takie, jak: obcość, religijność, gospodarność, rodzinność, zamożność, pracowitość, odmienność w ubiorze.

Organizatorzy wystawy mają nadzieję, że będzie ona okazją do poszerzenia wiedzy o Bambrach oraz do konfrontacji uogólnień zawartych w stereotypach. „Być może uda się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy i ile prawdy zawartej jest w stereotypach, czy też może są one nośnikiem fałszywych przekonań, wypaczając obraz jak krzywe zwierciadło?” – zastanawiają się organizatorzy.

Pierwsi osadnicy z Bambergu przybyli 300 lat temu na opustoszałe po wojnie północnej i w wyniku zarazy wsie położone na północ, południe i zachód od Poznania, takie jak: Rataje, Żegrze, Górczyn, Winiary, Jeżyce, Wilda, Dębiec, Luboń oraz do folwarków Bonin i Szeląg.

Bambrzy dali się poznać jako pracowici, uczciwi i oszczędni. Przynieśli ze sobą inną kulturę, obyczaje i – przede wszystkim – język, który przez długi okres był barierą w porozumiewaniu się, zarówno w kontaktach z sąsiadami polskimi, jak i w kontaktach z władzami miejskimi.

Początkowo – jako odmienna grupa etniczna – Bambrzy czuli się wyobcowani, zamykali się we własnej grupie, kultywowali swoje zwyczaje. W asymilacji z polskim społeczeństwem pomogła Bambrom wyznawana religia katolicka.

W podpoznańskich wsiach, w których nie było kościoła, wielu mieszkańców stawiało przydomowe kapliczki, pełniące funkcję małych kościółków. Umieszczano w nich figury świętych fundowane także przez rodziny bamberskie. W domach Bambrów wisiały wspaniałe kosztowne obrazy, zdobione błyszczącym złotym i srebrnym brokatem, z wizerunkami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i innych świętych. Były one świadectwem religijności i zarazem zamożności gospodarzy.

W stolicy Wielkopolski do dziś jest wiele śladów obecności Bambrów. Świadczą o tym domy, krzyże i kapliczki stawiane niegdyś przy wiejskich drogach.

Na Starym Rynku w Poznaniu stoi figura Bamberki, będąca jednym z symboli Poznania. Została ufundowana w 1915 roku przez znaną z handlu winem rodzinę Goldenringów. Figurę wykonał berliński rzeźbiarz Joseph Wackerle, a pozowała do niej zatrudniona w firmie fundatorów Jadwiga Gadymska.

Towarzystwo Bambrów Poznańskich w pierwszą sobotę sierpnia, kiedy to przypada rocznica podpisania kontraktu pomiędzy poznańską radą miejską a przybyszami spod Bambergu, organizuje spotkanie swoich członków i sympatyków.

Wystawę „Ty Bambrze!” można oglądać do 31 grudnia 2019 w Muzeum Etnograficznym przy ul. Grobla 25 w Poznaniu.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.