Tyniec pożegna prof. Klementynę Marię Żurowską – wybitną historyk sztuki

W sobotę 23 maja w Tyńcu odbędą się uroczystości pogrzebowe prof. Klementyny Marii Żurowskiej – historyk sztuki, mediewistki, wybitnej profesor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 60. brała udział w wykopaliskach na terenie opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu, a w latach 1987-90 kierowała badaniami na Ostrowie Lednickim.

Zmarła 8 maja prof. Żurowska była cenionym autorytetem naukowym, opublikowała kilkadziesiąt prac z zakresu historii architektury przedromańskiej i romańskiej w Europie, również w językach francuskim, niemieckim i włoskim dla europejskich ośrodków naukowych.

Jednocześnie była cenionym, szanowanym i bardzo lubianym pedagogiem. Wiele roczników jej studentów do dzisiejszego dnia wspomina jej zaangażowanie w pracę naukową, ale też pełną gotowość niesienia pomocy swoim uczniom w najbardziej życiowych problemach. Jej uczniami byli m.in. dr hab. UJ Teresę Rodzińska-Chorąży, dr hab. UJ Tomasz Węcławowicz, prof. Instytutu Sztuki PAN i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II Andrzej Włodarek.

Klementyna Maria Żurowska urodziła się 23 maja 1924 roku w Perespie w województwie lwowskim. Wykształcenie podstawowe otrzymała w domu rodzinnym. Naukę rozpoczętą w gimnazjum sióstr niepokalanek w Jarosławiu, kontynuowała na tajnych kompletach w Warszawie, a następnie w Szymanowie.

30 grudnia 1942 r. została aresztowana wraz z rodzicami i dwiema siostrami przez gestapo w Warszawie, uwięziona na Pawiaku i 17 stycznia 1943 przewieziona na Majdanek r. Następnie 19 stycznia 1944 r. wraz z matką i najstarszą siostrą Marią została przewieziona do obozu w Ravensbrück. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie w 1945 r. wróciła pieszo do Poznania i dalej pociągiem do Krakowa.

Maturę zdała w 1946 r. u sióstr niepokalanek w Szymanowie. Następnie podjęła studia historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę magisterską napisała i obroniła u prof. Wojslawa Molè w 1952 r.

Przez pięć i pół roku pracowała w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu jako przewodnik wycieczek. W 1958 r. wyjechała na studia podyplomowe w Centre d’Études Supérieures de Civilisation Médiévale w Poitiers.

Po powrocie z Francji w 1960 r. otrzymała stanowisko asystenta w katedrze historii sztuki u dra Lecha Kalinowskiego. W latach 1961-65 brała udział w wykopaliskach na terenie opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu. Pracę doktorską „Rotunda Panny Marii na Wawelu” obroniła w 1964 r.

Od grudnia 1966 r. była na rocznym stypendium w Genewie i odbyła szereg podróży naukowych do Niemiec, Francji i Włoch. W 1971 r. habilitowała się na podstawie pracy o architekturze romańskiej w Tyńcu. W latach siedemdziesiątych pełniła też funkcję wicedyrektora Instytutu Historii Sztuki. Od 1970 r. wykładała oraz prowadziła proseminaria ze sztuki średniowiecznej powszechnej. W latach 1987-90 kierowała badaniami na Ostrowie Lednickim. Współpracowała przy wykopaliskach w Gieczu.

Profesurę zwyczajną otrzymała w 1989 r. (Awans na profesora był blokowany przez władze UJ ze względu na jej niepoprawne poglądy polityczne – była na tzw. Liście Hausnera.) Od 1994r. była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Po przejściu na emeryturę publikowała nadal opracowania i recenzje naukowe. W 2014 r. wydała wspomnienia "Z Leszczkowa w świat", za które uhonorowana została nagrodą Krakowska Książka Miesiąca Października 2014 r.

Za swą działalność naukową i dydaktyczną otrzymała wiele nagród: Złoty Krzyż Zasługi (1985), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990), Medal Pro Ecclesia et Pontifice (1994), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1994), Nagroda Lednickiego Orła Piastowskiego (2013), Medal Honorowy Instytutu Historii Sztuki UJ (2013).