Specjalnymi pociągami z różnych stron kraju i z zagranicy, w 170. rocznicę powstania Warszawsko – Wiedeńskiej Drogi Żelaznej, w gotowości strajkowej, na Jasną Górę przybyło ok. 7 tys. kolejarzy. Pielgrzymce pracowników kolei towarzyszył abp Józef Kupny, który wezwał ich do zmiany kierunku myślenia i działania, nie tylko prywatnie, lecz także w życiu społecznym.

Podczas Mszy św. celebrowanej w ramach 32. pielgrzymki kolejarzy, przywołując słowa Jana Pawła II metropolita wrocławski przypomniał, że najważniejszym majątkiem przedsiębiorstwa jest człowiek. – I dlatego celem przedsiębiorstwa nie jest tylko wytwarzanie zysku, ale jego istnienie jako wspólnoty ludzi, którzy stanowią szczególną grupę służącą całemu społeczeństwu – powiedział kaznodzieja. Dodał, że „te słowa w jakiś szczególny sposób odnoszą się do kolejarzy, bo często słychać wasze skargi na to, że liczy się tylko zysk, liczy się ekonomia, to wszystko ważne, ale czy liczy się człowiek. Wszystkim nam leży na sercu dobro i rozwój kolei, dlatego modlimy się tutaj o takie zmiany, które będą służyć pracownikom kolei, kolejarzom, społeczeństwu, państwu”.

Abp Kupny podkreślił, że „zmiany myślenia i kierunku postępowania, potrzebujemy nie tylko w życiu indywidualnym, ale i społecznym”.

– Przychodzicie tutaj do Matki Bożej Częstochowskiej zmęczeni walką o miejsca pracy, o zmiany pospiesznych i nieprzygotowanych decyzji o charakterze strukturalnym, zaniepokojeni wyprzedażą spółek kolejowych, ich fatalną sytuacją finansową, utratą pasażerów, klientów, przychodzicie tutaj boleśnie odczuwając brak reakcji na zgłaszane uwagi dotyczące szeregu nadużyć, zdeterminowani, gotowi podjąć akcję protestacyjną – powiedział metropolita wrocławski i dodał: „potrzeba zmiany myślenia, kierunku i działania. Z nadzieją oczekujemy tych zmian od nowej ekipy rządzącej, zmian, które uwzględnią interes polskich kolei i wszystkich pracowników”.

Henryk Rymer, przewodniczący Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ Solidarność zauważył, że jednym z podstawowych problemów polskich kolei dzisiaj jest odejście od ich narodowego charakteru – służby ludziom. – Najważniejszym zadaniem kolei jest jednak dowieźć ludzi do pracy, do szkół, ten transport regionalny, tu najwięcej ludzi korzysta. Chodzi o to, by ta kolej była dostępna, tania i by służyła ludziom – powiedział przewodniczący.

Działacz zauważył, że „ostatnie czasy pokazały, że władze kolejowe dbają tylko o ekonomię, pieniądze, nie liczą się z kolejarzami, nie liczą się z ludźmi. Kolej ma rolę służebną i my zawsze służyliśmy społeczeństwu i o to dzisiaj się modlimy”.

Jak podkreślił Henryk Rymer „koleją powinni zarządzać fachowcy, którzy się na niej znają, którzy rozumieją, że kolej ma służebną rolę wobec społeczeństwa, i którzy widzą nie tylko ekonomię, ale właśnie człowieka”.

Uczestnicy pielgrzymki modlili się o powrót do etosu kolejarza, który zawsze był w służbie Bogu i ludziom. – Kolejarz to człowiek służby, który ma świadomość, i powinien mieć świadomość powołania, szczególnego wybrania, szczególnej misji. I chcemy, aby naprawa kolei przez nowy rząd, nowe władze, ufajmy też i spółek, żeby przebiegała z Chrystusem, żeby te tradycje piękne nie były wyrugowywane, bo w ostatnich latach była nawet trudność ze zorganizowaniem tradycyjnego opłatka i spotkania wielkanocnego – było Święto Choinki i Święto Wiosny – powiedział ks. Eugeniusz Zarębiński, krajowy duszpasterz kolejarzy. Podkreślił, że „pielgrzymka jest okazją, aby tu, przy Matce Bożej, wsłuchać się w to wszystko, czym bije serce środowiska kolejarskiego. A ono bije tęsknotą za normalnością, za tym, aby kolej mogła się rozwijać, a nie być rozczłonkowywana i sprzedawana”.

Podczas Mszy św. abp Józef Kupny poświęcił sztandar organizacji zakładowej NSZZ „Solidarność” PKP Energetyka SA Zakład Zachodni w Poznaniu. Złożony został również Akt Zawierzenia kolejarskich rodzin Maryi.

W spotkaniu udział wzięli także goście ze Słowacji, Białorusi, Węgier i Francji.

32. pielgrzymka kolejarzy rozpoczęła się już w sobotę, 14 listopada spotkaniem w Sali o. Kordeckiego. Ok. godz. 18.00 w bazylice ks. Eugeniusz Zarębiński, krajowy duszpasterz kolejarzy powitał przybyłych pielgrzymów. Następnie wierni wysłuchali konferencji Marii Balickiej pt. „Od Gidli do Jasnej Góry – życiowa wędrówka Władysława St. Reymonta”. Później udali się na drogę krzyżową z pochodniami na jasnogórskich wałach. Modlitwie przewodniczył ks. Maciej Walter z diec. bydgoskiej. Pielgrzymi uczestniczyli również w modlitwie Apelu Jasnogórskiego. O godz. 21.30 w bazylice rozpoczęła się Pasterka Maryjna pod przewodnictwem ks. Eugeniusza Zarębińskiego. Słowo Boże wygłosił ks. Jan Kleszcz z arch. wrocławskiej. Po Mszy św. odbył się koncert Anny Rogowiec oraz zespołu muzycznego i orkiestry kolejowej z Siedlec. Pielgrzymi pozostali na całonocnym czuwaniu przed cudownym Obrazem Matki Bożej Jasnogórskiej.

Pielgrzymka była modlitwą dziękczynną za lata rozwoju polskiej kolei oraz prośbą o jej stabilną przyszłość i zachowanie narodowego charakteru przedsiębiorstwa, którego historia zaczęła się w 1845 r. 14 czerwca 1842 r. z Warszawy do Grodziska ruszył pierwszy pociąg Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. I choć inne miasta w obecnych granicach Polski miały połączenia kolejowe już kilka lat wcześniej to właśnie uruchomienie „wiedenki” jest uważane za początek kolejnictwa polskiego: to ona jest nazywana „królową polskich dróg żelaznych”.

– Można powiedzieć, że w ciągu mijających 170 lat powstała legenda wiedenki, która, by nie być wymazana z naszej świadomości, wymaga ciągłego pielęgnowania – powiedziała Teresa Adamska, prezes ds. programowych Katolickiego Stowarzyszenia Kolejarzy Polskich. Jak podkreśliła, na wiedence powstała polska nomenklatura kolejowa, a język polski, jako równoprawny urzędowemu rosyjskiemu, był najdłużej utrzymywany w korespondencji służbowej i łączności telegraficznej. Mimo obcych kapitałów i zagranicznej techniki, obcego zwierzchnictwa i wynaradawiającej polityki rosyjskiego zaborcy, kolej była kuźnią polskich kadr technicznych i ostoją polskości.

Na Jasnej Górze rozpoczęła się 20. ogólnopolska pielgrzymka kolejarzy. Spotkanie 10 tys. pracowników kolei odbywa się w cieniu protestu tej grupy zawodowej – związki zawodowe zapowiedziały strajk na 13 listopada.

Teresa Adamska, wiceprezes Katolickiego Stowarzyszenia Kolejarzy Polskich podkreśliła, że pielgrzymka nie jest przygotowaniem do strajku, a raczej wielką prośbą o pomoc w rozwiązaniu problemów. „Jednak w pewnym momencie, mówi Adamska, już nie można powiedzieć, że się wycofujemy. Nie możemy pozwalać na zło, które niszczy kolej”. Jej zdaniem strajk, który zaplanowano na 13 listopada, mimo wszystko się odbędzie.
Krajowy Duszpasterz Kolejarzy ks. Eugeniusz Zarębiński ma nadzieję, że choć sytuacja na kolei, podobnie jak w kraju, pogarsza się, kolejarze będą dalej prowadzić rozmowy z rządem. „Jestem za tym, aby prowadzić dialog, np. w komisji trójstronnej i mam nadzieję, że tak się stanie, że do strajku ostatecznie nie dojdzie” – podkreśla krajowy duszpasterz. Jego zdaniem modlitwa na Jasnej Górze może być wsparciem w obliczu trudnych problemów.
Jubileuszową pielgrzymkę rozpoczęło pierwsze spotkanie emerytów, rencistów, członków i sympatyków NSZZ „Solidarność”. Emeryci i renciści stanowią na kolei dużą grupę i – jak mówi Adamska – zrzeszając się w związki mają okazję wspólnie rozwiązywać swoje problemy, wśród których na pierwszy plan wysuwają się sprawy socjalne.
Po powitaniu z bazylice kolejarze wysłuchali wykładu ks. prof. Alfreda Wierzbickiego z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który mówił o „godności pracy i prawach do pracy w kontekście bezrobocia”. Wskazał na globalizację, która w wielu regionach świata powoduje, że „bogaci stają się jeszcze bardziej bogatsi, a biedni jeszcze biedniejsi”. Jego zdaniem rezultatem klęski bezrobocia jest społeczna marginalizacja licznych osób i rodzin, w sposób szczególny dotykająca młode pokolenie.
Ks. Wierzbicki zwrócił także uwagę, że dzisiaj wciąż nie uwzględnia się osobowego charakteru pracy, na którym opiera się jej pierwszeństwo przed kapitałem. Brak pracy, mówił, rodzi także zagrożenie ludzkiego życia, nawet wtedy kiedy osoby bezrobotne korzystają ze środków pomocy społecznej, ponieważ nie przestają one przeżywać frustracji wywołanej ich położeniem.
Nie wystarczy przecież powiedzieć, zwracał uwagę ks. Wierzbicki, że bezrobocie jest cechą strukturalną kapitalizmu i dlatego może się wydawać nieuchronne. Bezrobocie oceniać należy w kategoriach społecznych, bowiem dotyczy konkretnych ludzi. Choć ks. profesor nie pokazał konkretnych rozwiązań sytuacji bezrobocia, to jednak przypomniał, że sytuacja ta jest wyzwaniem także dla parafii. „Już w latach stanu wojennego sprawdziła się w wielu regionach Polski solidarność rodzin. Sprawiedliwość polega właśnie na trosce o najsłabszych” – przypomniał ks. Wierzbicki.
Wieczorem pielgrzymi wzięli udział w Drodze Krzyżowej na wałach, apelu jasnogórskim, pasterce maryjnej w bazylice oraz nocnym czuwaniu w kaplicy Matki Bożej.
Według organizatorów w pielgrzymce wzięło udział pierwszego dnia ok. 10 tys. osób, z których część przyjechała do Częstochowy specjalnymi pociągami.