Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego ma usunąć zapisy o przynależności do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego do 24 sierpnia

Kijowska Metropolia Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego otrzymała od Państwowej Służby Ukrainy ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia DESS nakaz zerwania instytucjonalnych więzi z Rosyjską Cerkwią Prawosławną do 24 sierpnia. „Chodzi jedynie o odłączenie się od struktur Patriarchatu Moskiewskiego – nie o zmianę zasad wiary czy języka nabożeństw” – wyjaśnił szef służby, Wiktor Jełenski.

„Nakaz polega na tym, że Kijowska Metropolia powinna zapewnić rzeczywiste odłączenie Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego od struktur Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Nakaz nie wymaga bynajmniej od Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego zdrady prawosławia, zmiany jakichkolwiek zasad wiary, zmiany języka nabożeństw, zmiany kalendarza czy włączenia się do innej Cerkwi prawosławnej. Wszystko, czego się wymaga, to zerwanie więzi instytucjonalnych z Rosyjską Cerkwią Prawosławną i podjęcie  odpowiednich decyzji przez statutowe organy Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego” – oświadczył Wiktor Jełenski szef Państwowej Służby Ukrainy ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia DESS.

Jełenski zaznaczył, że Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego ma usunąć wspomniane nieprawidłowości do 24 sierpnia, choć wcześniej informowano, że termin upływał 18 sierpnia.

Dodał, że na uzasadnioną prośbę Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego ten termin może zostać przedłużony o dodatkowe 60 dni.

„Jeśli w ciągu tych 30 dni (do 24–25 sierpnia) nakaz nie zostanie wykonany i nie wpłynie wniosek o dodatkowe 60 dni, wówczas Państwowa Służba ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia DESS będzie mogła zwrócić się do sądu z pozwem o likwidację Kijowskiej Metropolii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego. To oznacza, że Kijowska Metropolia utraci status osoby prawnej oraz zdolność prawną” – powiedział urzędnik.

Jak informowano, od 20 maja do 8 lipca br. Państwowa Służba ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia przeprowadziła dochodzenie w sprawie istnienia dowodów przynależności Kijowskiej Metropolii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego z zagraniczną organizacją religijną, której działalność w Ukrainie jest zakazana zgodnie z art. 3 ustawy Ukrainy „O ochronie porządku konstytucyjnego w sferze działalności organizacji religijnych”.

W wyniku badań służba doszła do wniosku, że Kijowska Metropolia Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego jest częścią Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, której działalność w Ukrainie jest zakazana ustawowo o czym świadczy choćby fakt, że w statucie Kijowskiej Metropolii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego znajdują się zapisy stwierdzające m. in., że Rosyjska Cerkiew Prawosławna ma prawo podejmować decyzje zobowiązujące dla Kijowskiej Metropolii w kwestiach cerkiewnych i organizacyjnych, a kierownictwo Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego wchodzi w skład organów zarządzania Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej.

W odpowiedzi Metropolia Kijowska Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego uznała nakaz DESS za polityczne ultimatum, oparte na stronniczych ocenach i wątpliwych źródłach, a nie na faktach. Podkreśliła, że Cerkiew nie zamierza go wykonywać, gdyż oznaczałoby to bezprawną ingerencję państwa w życie religijne.

Ustawa „O ochronie porządku konstytucyjnego w sferze działalności organizacji religijnych” na Ukrainie została uchwalona 20 sierpnia ub. r. a obowiązywać zaczęła 23 września 2024 roku. Ustawa zakazuje działalności religijnych organizacji powiązanych z obcymi podmiotami, które mają związek z państwem prowadzącym agresję na Ukrainę. Przyznaje także Państwowej Służbie ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia DESS możliwość badania „afiliacji” do obcych struktur w ukraińskich organizacjach religijnych. A jeśli zostaną wykazane związki z organizacją obcą (taką jak np. Rosyjski Kościół Prawosławny), DESS wydaje nakaz usunięcia tych więzi. W razie braku reakcji możliwe jest zwrócenie się do sądu i formalne zakończenie działalności danej organizacji (z utratą statusu prawnego i mienia). Ustawa przewiduje również automatyczne rozwiązanie umów dotyczących użytkowania nieruchomości (np. świątyń) przez organizacje uznane za afilowane, w terminie do 60 dni od decyzji DESS.