Upamiętnienie 77. rocznicy zagłady otwockich Żydów (zapowiedź)

Jak co roku 19 sierpnia, w rocznicę zagłady Otwockiego Getta, w Otwocku odbędzie się Marsz Pamięci i Modlitwy. W ramach kilkudniowych obchodów 77. rocznicy tych tragicznych wydarzeń przewidziany jest też rowerowy spacer szlakiem pozostałości żydowskiego świata, premierowy pokaz filmu dokumentalnego „Falenicka Atlantyda”, pokaz plenerowy oraz koncert tradycyjnej muzyki żydowskiej.

Rowerowy spacer szlakiem pozostałości żydowskiego świata w Otwocku odbędzie się w niedziele 11 sierpnia. Wycieczkę poprowadzi Sebastian Rakowski, prezes Towarzystwa Przyjaciół Otwocka.

19 sierpnia o godz. 19 rozpocznie się Marsz Pamięci i Modlitwy – z ul. Warszawskiej do miejsca pamięci Żydów otwockich przy ul. Reymonta. Patronat honorowy nad Marszem objął Prezydent Otwocka Jarosław Margielski.

Następnego dnia, 20 sierpnia zaplanowane jest Uroczyste Spotkanie połączone z modlitwa ekumeniczna przy pomniku upamiętniającym zagładę Żydów Falenicy.

20 sierpnia w KinoKawiarni Stacja Falenica dla zaproszonych gości odbędzie się też premierowy pokaz filmu dokumentalnego „Falenicka Atlantyda” w reżyserii Ireneusza Dobrowolskiego a następnie w ogródku KinoKawiarni – pokaz plenerowy.

„Falenicka Atlantyda” to świat, który żyje w pamięci najstarszych mieszkańców, opowieściach tych, którzy już odeszli i pozostawili swoje historie dzieciom. To nieliczne zabytki ukryte teraz pomiędzy nowymi budynkami, oraz stare dokumenty i fotografie czekające jeszcze na odkrycie. Film dokumentalny, którego celem było ocalenie od zapomnienia historii Falenicy, to projekt społeczny, którego inicjatorem jest Ireneusz Dobrowolski. Ostatni film tego reżysera „Struggle: The Life and Lost Art. of Szukalski”, będący jednocześnie pierwszym polskim dokumentem Netflixa, wyprodukował Leonardo DiCaprio.

27 sierpnia, również w KinoKawiarni Stacja Falenica odbędzie się koncert „muzyka odnaleziona” w wykonaniu Kapeli Niwińskich. Usłyszymy tradycyjne żydowskie tańce i melodie weselne, hymny, pieśni, ale także żydowskie polki, mazury, oberki i walce grywane przez żydowskich muzykantów na polskich weselach i zabawach, na wsiach i w miasteczkach. Muzyka ta jest wyrazem wielowiekowego współistnienia dwóch kultur: polskiej i żydowskiej, ich wzajemnego przenikania i wzajemnych inspiracji. Niwińscy zagrają w składzie typowym dla polskich i żydowskich, wiejskich orkiestr z okolic centralnej Polski : dwoje skrzypiec, basetla, baraban, wzbogacone o nieznane w tym rejonie cymbały.

Organizatorami wydarzeń są: Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, Towarzystwo Przyjaciół Otwocka, Komitet Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie oraz Europejski Instytut Kultury Fundacja.

Żydzi stanowili przed wojną ok. 60 proc. mieszkańców miasta. Urządzone przez Niemców getto w Otwocku było drugim pod względem wielkości w dystrykcie warszawskim, największym w rejonie po wschodniej stronie Wisły. 19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 8-10 tysięcy otwockich Żydów (ok. połowy mieszkańców miasta). Wcześniej mieszkali oni na terenie Otwocka i Karczewa, byli to także kuracjusze tutejszych sanatoriów i szpitali. Dla wszystkich otwocka Rada Żydowska musiała… wykupić bilety. Prawdopodobnie następnego dnia zostali oni zamordowani w komorach gazowych obozu w Treblince.

Jednocześnie niektórych Żydów Niemcy rozstrzeliwali na miejscu – 19 sierpnia w lesie przy ul. Reymonta zginęło ok. 600 osób. Rozstrzeliwania kontynuowano w sierpniu i wrześniu 1942 r. Łącznie zastrzelono tam ok. 2000 osób, które zdołały ukryć się przed transportem śmierci. Od sierpnia 1949 r. w miejscu ich pochówku stoi kamień pamięci.
Od roku 2002 Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, w porozumieniu z Towarzystwem Przyjaciół Otwocka, władzami miasta i innymi instytucjami lokalnymi organizuje 19 sierpnia Marsz Pamięci i Modlitwy w rocznicę zagłady otwockich Żydów. Żaden inny dzień nie zmienił historii miasta tak bardzo jak ten.
Otwock