Von der Leyen uhonorowana Nagrodą Karola Wielkiego

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen została uhonorowana w czwartek w Akwizgranie Międzynarodową Nagrodą Karola Wielkiego. „Jest ona silnym głosem na rzecz Europy i zjednoczyła proeuropejskie siły w państwach członkowskich Unii Europejskiej i w Parlamencie Europejskim. Ponadto położyła wielkie zasługi w przezwyciężeniu pandemii koronawirusa, zjednoczeniu się przeciwko Rosji wobec agresji na Ukrainę i „Zielonemu Ładowi” na rzecz neutralności klimatycznej Europy – stwierdzono w uzasadnieniu przyznania Nagrody.

Nagroda Karola Wielkiego przyznawana jest w Akwizgranie od 75 lat. W roku jubileuszowym dwóch wysokich rangą gości wygłosiło przemówienie na cześć laureatki: król Hiszpanii Filip VI i kanclerz Niemiec Friedrich Merz (CDU). Ceremonię poprzedziła Msza św. w katedrze w Akwizgranie.

Von der Leyen jest pierwszą kobietą na czele Komisji Europejskiej od 2019 roku. Wcześniej polityk CDU była niemiecką minister obrony i minister ds. rodziny w rządzie kanclerz Angeli Merkel (CDU).

W swoim przemówieniu w Sali Koronacyjnej Ratusza w Akwizgranie kanclerz Niemiec Friedrich Merz (CDU) stwierdził, że von der Leyen jest wybitnym przywódcą: „Henry Kissinger z pewnością nie musiałby już dziś mówić, że nie wie, do kogo zadzwonić, aby porozmawiać z Europą. Zadzwoniłby do Ursuli von der Leyen – jako silnej przedstawicielki silnej Europy” – stwierdził.

Merz dodał, że idea wspólnych europejskich wartości nabrała nowego znaczenia w teraźniejszości. Europa nauczyła się z bolesnego doświadczenia, że wolność i demokracja są warte tego, by „stanąć w ich obronie i, jeśli to konieczne, walczyć o ich zachowanie”. Kontynent nauczył się bolesnej lekcji, że władza musi być powiązana z prawem i porządkiem, w przeciwnym razie tyrania będzie zagrożeniem.

Kanclerz Niemiec zapewnił Ukrainę, że będzie ją wspierał ze wszystkich sił przed podbojem ze strony Rosji – „militarnie, ale także politycznie i gospodarczo”. Oskarżył Rosję o dążenie do „całkowitego podporządkowania” Ukrainy. „Na to nie będzie zgody” – stwierdził.

W przemówieniu von der Leyen odniosła się do ogromnych napięć geopolitycznych. Powiedziała, że nadszedł czas, aby Europa ponownie stanęła na nogi. „Kolejna wielka era, nasz kolejny wielki, jednoczący projekt musi dotyczyć niezależnej Europy”. Kluczowa jest lepsza obrona i konkurencyjność, rozszerzenie Unii Europejskiej o kraje kandydujące, takie jak Ukraina, Mołdawia i kraje Bałkanów Zachodnich oraz wzmocnienie demokracji.

Hiszpański król Filip VI przemawiając na cześć laureatki wezwał do jeszcze ściślejszej współpracy. „Niebezpieczne głosy deklarujące, że Europejczycy byliby bardziej wolni, niezależni i suwerenni, gdyby żyli w oddzielnych krajach, muszą zostać odrzucone” – stwierdził.

„Siła woli, odwaga i mądrość”

Ceremonię poprzedziło nabożeństwo w katedrze w Akwizgranie. W swoim kazaniu biskup Akwizgranu Helmut Dieser powiedział, że przewodnicząca Komisji Europejskiej wykazała się siłą woli, odwagą i mądrością. Jednocześnie bp Dieser wezwał ludzi do prowadzenia kampanii na rzecz uwolnienia Marii Kalesnikowej, laureatki Nagrody Karola Wielkiego w 2022 r., więzionej na Białorusi. Biskup podkreślił, że Europa rozwija się wraz z każdym kryzysem. Jest do tego zdolna, ponieważ praktykuje chrześcijańską formę uwspólnotowienia, jedności i różnorodności.

Przewodniczący Konferencji Rabinów Europejskich (CER), naczelny rabin Pinchas Goldschmidt, wyjaśnił, że Europa potrzebuje obecnie przywództwa z kręgosłupem – i to jest dokładnie to, co reprezentuje von der Leyen. „Jej wyraźne zaangażowanie na rzecz ochrony życia żydowskiego, podstawowych wartości naszych pluralistycznych społeczeństw i obrony naszego liberalnego porządku jest światłem w mrocznych czasach” – powiedział Goldtschmidt, który otrzymał nagrodę w ubiegłym roku.

Papieże również laureatami

Międzynarodowa Nagroda Karola Wielkiego w Akwizgranie przyznawana jest raz w roku osobom, które w szczególny sposób przyczyniły się do spójności europejskiej. Nagroda została ustanowiona w 1950 r. w celu promowania zaangażowania na rzecz kontynentu europejskiego po II wojnie światowej. Nazwa nagrody pochodzi od Karola Wielkiego, który w Akwizgranie miał siedzibę swojego ogólnoeuropejskiego imperium. Nagroda jest tradycyjnie wręczana w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, która w tym roku przypadła 29 maja. W 2025 r. nagroda zostanie po raz pierwszy przyznana w wysokości miliona euro, a pieniądze zostaną przeznaczone na projekty promujące Europę.

Von der Leyen dołącza do listy znanych nazwisk, które  otrzymały Nagrodę Karola Wielkiego. W 2024 r. uhonorowany został przewodniczący Europejskiej Konferencji Rabinicznej Pinchas Goldschmidt. Inni laureaci to m.in. Konrad Adenauer, Winston Churchill, Francois Mitterand, Helmut Kohl, Bill Clinton, Angela Merkel, Emanuel Macron i Wołodymyr Zełenski. Wśród laureatów nagrody znalazło się również dwóch papieży: Jan Paweł II (2004) i Franciszek (2016).