W archidiecezji gnieźnieńskiej wprowadzony zostanie diakonat stały

Wraz z adwentem w archidiecezji gnieźnieńskiej wprowadzony zostanie stały diakonat. To jeden z trzech stopni sakramentu święceń – obok prezbiteratu i episkopatu – który został przywrócony w Kościele łacińskim po Soborze Watykańskim II. Nie jest to etap przejściowy do kapłaństwa, lecz samodzielne powołanie, skupione na posłudze miłosierdzia, ewangelizacji i służbie liturgicznej.

Stosowne dekrety podpisane zostały przez Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka 28 listopada br. Zgodnie z decyzją metropolity gnieźnieńskiego stały diakonat zostanie wprowadzony w archidiecezji gnieźnieńskiej 30 listopada br., a więc z początkiem Adwentu i nowego roku duszpasterskiego. Jednocześnie abp Wojciech Polak powołał Ośrodek Formacji Diakonów Stałych z siedzibą w Markowicach, przy Sanktuarium Matki Bożej Królowej Miłości i Pokoju Pani Kujaw oraz Radę ds. posług i święceń diakonatu stałego w archidiecezji gnieźnieńskiej w składzie: ks. dr Jakub Kapelak (Dyrektor Formacji Diakonów Stałych), ks. dr Andrzej Nowicki (Delegat Arcybiskupa Gnieźnieńskiego ds. stałych posług), ks. dr Tomasz Krzysztofiak (Rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego), ks. dr Przemysław Kwiatkowski (Przewodniczący Wydziału Duszpasterskiego) i ks. dr Hubert Wiśniewski (Koordynator ds. formacji duszpasterskiej). Powołani zostali również: ks. dr Rafał Białek na koordynatora ds. formacji duchowej kandydatów do diakonatu stałego oraz ks. dr. Hubert Wiśniewski na koordynatora ds. formacji duszpasterskiej kandydatów do diakonatu stałego.

Dekrety odczytane zostaną w parafiach archidiecezji gnieźnieńskiej w pierwszą niedzielę Adwentu wraz z listem pasterskim Prymasa Polski na Adwent 2025, w którym abp. Wojciech Polak wyjaśnia potrzebę wprowadzenia diakonatu stałego w archidiecezji gnieźnieńskiej.

„Podjąłem taką decyzję po głębokim rozważeniu tej sprawy i szczerze wierzę, że posługa diakonów, na co dzień żyjących w swoich rodzinach, może stać się realnym impulsem dla odnowy naszych parafialnych wspólnot” – pisze abp Polak.

„Choć doświadczamy bolesnego spadku powołań kapłańskich, o które nieustannie się modlimy, pragnę podkreślić, że to nie jest główny powód mojej decyzji”.

„Aby lokalny Kościół mógł w pełni się rozwijać, potrzebuje korzystać ze wszystkich środków, które proponuje Kościół powszechny. Warto przypomnieć, że diakonat stały został przywrócony po Soborze Watykańskim II, a w różnych diecezjach w Polsce funkcjonuje już od ponad dwudziestu lat. Powyższa decyzja nie oznacza, że już od teraz w naszych wspólnotach będą posługiwać diakoni stali. Dziś rozpoczynamy drogę, która w ciągu najbliższych lat powinna nas do tego doprowadzić” – wyjaśnia abp Polak.

Rekrutacja do Ośrodka Formacji Diakonów Stałych rozpocznie się 30 listopada. Przygotowanie do święceń trwać będzie 3,5 roku i obejmie formację zarówno intelektualną, w formie studiów podyplomowych, jak i duchową, pastoralną i międzyludzką. Kto może się zgłosić? Mężczyźni, którzy w chwili planowanych święceń będą mieli co najmniej 35 i nie więcej niż 65 lat. Jeśli są żonaci, to przed rozpoczęciem formacji powinni mieć już przynajmniej 5-letni staż małżeński i oczywiście zgodę żony.

„Powołanie żonatego diakona jest ściśle związane z jego powołaniem do życia w małżeństwie, stąd w jego rozeznawaniu dużą rolę odgrywa żona, która nie tylko musi na to wyrazić zgodę, ale powinna być dla swojego męża konkretnym wsparciem na tej drodze. Choć diakoni sprawują ważne funkcje podczas liturgii Mszy świętej, sami mogą celebrować niektóre z sakramentów i głosić homilię, to jednak ich najważniejszym zadaniem jest posługa miłosierdzia. Wierzę, że ich obecność we wspólnotach parafialnych ożywi także tę fundamentalną misję Kościoła – przyznaje abp Polak.

Działa już specjalna strona internetowa diakonat.archidiecezja.pl oraz profil na Facebooku, gdzie uzyskać można wyczerpujące informacje nt. diakonatu stałego. Jak podkreśla ks. Jakub Kapelak, który będzie kierować formacją diakonów stałych w archidiecezji gnieźnieńskiej przygotowania do jej rozpoczęcia trwały od dłuższego czasu.

– O wprowadzeniu diakonatu stałego dyskutowano w naszej diecezji od wielu lat, choć formalne przygotowania zaczęły się w ostatnim roku. Odbyły się liczne spotkania z księżmi w ramach rady kapłańskiej, konferencji dziekańskiej, spotkań rejonowych, a także z diecezjalną radą duszpasterską. Wszyscy w zasadzie byli zgodni, że jest to odpowiedni moment, by rozpocząć przygotowania do wprowadzenia stałego diakonatu w archidiecezji gnieźnieńskiej – wyjaśnia ks. Kapelak.

Sobór Watykański II w Konstytucji dogmatycznej o Kościele przywrócił diakonat „jako właściwy i trwały stopień hierarchii” (LG 29), a sam urząd diakonów – jak pisał później św. Paweł VI – powinien być „siłą napędową służby Kościoła, czyli diakonii wobec miejscowych wspólnot chrześcijańskich, oraz znakiem lub sakramentem samego Pana Chrystusa, który nie przyszedł, aby Mu służono, ale aby służyć” (AP, nr 2). Kościół wprowadzając formalnie stały diakonat, nie sięgał zatem po coś nowego, wcześniej nieznanego, ale po istniejącą przez wieki funkcję. Od blisko 25 lat diakonat stały istnieje także w Polsce. Diakoni wyświęceni zostali w 15 diecezjach (łącznie jest ich 116).