W. Bartoszewski: Auschwitz Birkenau nie jest zwykłym muzeum martyrologicznym

„Auschwitz-Birkenau to nie jest zwykłe muzeum martyrologiczne. To miejsce mordu. To cmentarz. Ono musi być wiecznie palącą raną ludzkości” – mówił Władysław Bartoszewski, jeden z byłych więźniów, którzy zabrali głos podczas rocznicowych uroczystości na terenie byłego niemieckiego obozu. W uroczystościach uczestniczą byli więźniowie obozu, a także prezydenci Polski i Niemiec – Bronisław Komorowski i Christian Wulff.

Bartoszewski wyraził nadzieję, że Auschwitz zrodzi zobowiązanie także w nowych pokoleniach „zobowiązanie do współżycia w szacunku dla godności człowieka i czynnego przeciwstawiania się wszelkim przejawom nienawiści. Bo właśnie na tym największym w historii Starego Kontynentu cmentarzu bez grobów można w pełni zrozumieć, na jakich fundamentach powinniśmy budować wspólnotę europejską i światową” – mówił były żołnierz AK, odznaczony Orderem Orła Białego i medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata".

Była więźniarka, Eva Umlauf, urodzona w grudniu 1942 r., przyznała, że nie pamięta dokładnie chwil, jakie spędziła w obozie koncentracyjnym Auschwitz. „Mam jednak o nich głębokie, nieświadome wspomnienia ciała i duszy. Zagrożenie zniszczeniem, zaniedbanie, głód i ciężka choroba, narzucone mojemu dziecięcemu ciału; ono je wchłonęło; wcieliło w siebie. Ludzka dewaluacja, strach przed śmiercią oraz horror – narzucone mojej duszy – nieświadomie zagnieździły się w pamięci” – mówiła.

August Kowalczyk, któremu udało się zbiec z karnej kompanii w Auschwitz, nawiązywał do swoich obozach przeżyć. „Nieśliśmy tych, którzy padli z wycieńczenia, w pracy ponad siły, od kapowskiego kija, od esesmańskiej kuli. "Szurający" pogrzeb. Ale ciała poległych, zwisające bezwładnie, były bose. Sapogi nieśli osobno. Tak śmierć zaklęta w tym drewnie udawała trumnę, trumienkę” – mówił.

Główne uroczystości rocznicowe odbywają się w budynku tak zwanej Sauny na terenie byłego Auschwitz II – Birkenau.

Ze względu na znaczenie miejsca i wagę symbolu, jakim dla całego świata jest były obóz Auschwitz-Birkenau, Zgromadzenie Ogólne ONZ w listopadzie 2005 r. ustanowiło dzień 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu – Międzynarodowym Dniem Pamięci o Holokauście.