W Jawiszowicach pamiętano o amerykańskim lotniku z „St. Francis”

Mieszkańcy podoświęcimksich Jawiszowic upamiętnili 17 grudnia sierż. Alvina J. Ellina, który 79 lat temu został zastrzelony przez Niemców, gdy wyskoczył na spadochronie z uszkodzonego amerykańskiego samolotu bombowego wracającego z nalotu na pobliskie zakłady chemiczne. Kule niemieckiego żandarma dosięgnęły 19-letniego żołnierza jeszcze w powietrzu. „Latająca Forteca” B-17G, na której służył sierżant, została nazwana przez załogę „St. Francis” (Św. Franciszek).

Przy pomniku-grobowcu lotnika na jawiszowickim cmentarzu złożono kwiaty i zapalono znicze. Ciało Ellina spoczywało tu po wojnie do czasu ekshumacji w 1947 r. Znicze zapalili: burmistrz Brzeszcz Radosław Szot oraz prezes Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau Agnieszka Molenda-Kopijasz.

Jak zaznaczyła Molenda-Kopijasz, pamięć o lotniku z Norton w stanie Wirginia jest żywa dzięki uczniom i nauczycielom z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 6 w Jawiszowicach Szkoły Podstawowej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Sierż. Ellin został pochowany 19 grudnia 1944 roku przy płocie obok kaplicy na jawiszowickim cmentarzu. 21 października 1945 roku przeniesiono jego szczątki i uroczyście złożono je we właściwej mogile, wtedy jeszcze jako nieznanego lotnika. Powtórnie został ekshumowany 18 października 1947 roku, a jego szczątki, rozpoznane już jako sierżanta Alvina J. Ellina, zostały zabrane przez przedstawicieli Armii Stanów Zjednoczonych na jeden z amerykańskich cmentarzy wojskowych.

Lotnik był tylnym strzelcem w bombowcu amerykańskiej „Latającej Fortecy”. Z całej dziesięcioosobowej załogi, która wyskoczyła na spadochronach nad Jawiszowicami, zginął tylko on. Ośmiu trafiło do niewoli, a jeden dzięki pomocy okolicznych mieszkańców i żołnierzy z oddziału Armii Krajowej powrócił do swej jednostki we Włoszech.

Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau opiekuje się m.in. budynkiem w Brzeszczach Borze. Podczas wojny Niemcy stworzyli w nim obozową karną kompanię kobiet. Fundacja zajmuje się też drewnianym budynkiem dawnej kuchni i kantyny SS, który stoi nieopodal byłego obozu Auschwitz I.

Wśród przedmiotów w zbiorach pod opieką Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau są m.in.: lotniczy cyrkiel nawigatora z samolotu St. Francis, sygnowany PARK.INST.CO, zegarek kieszonkowy lub stoper z samolotu St. Francis, odłamek amerykańskiej bomby, włącznik z kokpitu bombowca Boeing B-17 „Bomber Off-On”, czyli włącznik lampki wywoławczej samolotu.

Galeria zdjęć (12 zdjęć)