W Kościele prawosławnym rozpoczął się Wielki Post

Dziś wierni wyznania prawosławnego rozpoczęli Wielki Post. Będzie on trwał siedem tygodni. W tym roku prawosławni i katolicy będą świętować Wielkanoc razem – 24 kwietnia.

Wielki Post u prawosławnych zaczyna się w poniedziałek (jest to tzw. Czysty Poniedziałek).

„Okres Wielkiego Postu w tradycji prawosławnej zwany jest często wiosną duchową – powiedział ks. Jan Kojło z Radia Orthodoxia. Jeśli chodzi o życie liturgiczne zmienia się dosłownie wszystko. Zmienia się porządek nabożeństw, ich forma, zmieniają się śpiewy, szaty liturgiczne, a wszystko po to by dać człowiekowi możliwość w każdym aspekcie swojego życia”.

Wielki Post jest też nawiązaniem do starotestamentowej „dziesięciny” czyli zwyczaju ofiarowania Bogu dziesiątej części wszystkich dóbr osiągniętych swoją pracą. Po odliczeniu wszystkich sobót i niedziel od siedmiu tygodni postu i uwzględniwszy Wielką Sobotę do północy, otrzyma się trzydzieści sześć i pół dnia czyli dziesiątą część roku. Ten okres jest poświęcony ofiarowaniu Bogu owoców naszej pracy nad sobą: pokuty, wstrzemięźliwości i dobrych uczynków aby dzięki nim otrzymać błogosławieństwo Boże na cały rok.

Pierwszy tydzień Wielkiego Postu to okres wyjątkowo surowego postu (podobnie jak Wielki Tydzień), w którym powinno się spożywać wyjątkowo skromne posiłki. W Cerkwi prawosławnej post jest o wiele bardziej rygorystyczny niż u katolików. Stopień tego postu jest zróżnicowany. Pierwszy – niejedzenia mięsa – jest przestrzegany zazwyczaj przez większość wiernych. Często spotyka się też tradycje o wiele surowszego postu, na przykład nie spożywania w ogóle pokarmów w piątki, a także nie spożywania wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nabiału przez cały Wielki Post.

Potrawy z zawartością oleju są dozwolone we wszystkie soboty i niedziele Wielkiego Postu, gdyż te dni mają świąteczny charakter. Ryby można spożywać tylko w święta: Zwiastowania Bogarodzicy i w Niedzielę Palmową. „Ma się to odbywać na takiej zasadzie, że będziemy pościć duchowo, ale ten post fizyczny ma nam pomagać. Może nie jest elementem dominującym, ale jedno i drugie musi ze sobą ściśle współgrać, współdziałać” – wyjaśnia ks. Kojło.

Nabożeństwa wielkopostne różnią się od nabożeństw dnia powszedniego i świątecznego. Zostały tak ustalone, aby pobudzać wiernych do skruchy i postu. Są mniej uroczyste, a całe wnętrze cerkwi oraz kapłani zmieniają szaty na ciemne. Słabsze jest oświetlenie cerkwi, większość modlitw i hymnów jest czytana. Wierni częściej klęczą i czynią pokłony. Częściej czyta się psalmy sprzyjające modlitwie i żalowi za grzechy. Przytacza się teksty z Księgi Rodzaju mówiące o upadku pierwszych ludzi i miłosierdziu Bożym wobec skruszonych grzeszników. Wszystkie nabożeństwa wielkopostne zawierają modlitwę św. Efrema Syryjczyka z prośbą o odjęcie naszych przywar lenistwa, rozpaczy, pych i gadulstwa i darowanie mądrości, pokory, cierpliwości i miłości.

Czas trwania Wielkiego Postu był wszędzie jednakowy w starożytności lecz nie we wszystkich kościołach zaczynał się i kończył jednocześnie. Od IV wieku na Wschodzie ustalono początek postu na poniedziałek po niedzieli seropustnej a zakończenie na Wielką Sobotę.