W 2009 mniej seminarzystów i kandydatek do zakonów

Po raz pierwszy od lat liczba alumnów seminariów diecezjalnych w Polsce spadła poniżej 4 tysięcy. Choć liczba seminarzystów zakonnych jest porównywalna do ubiegłorocznej, nadal utrzymuje się gwałtowny trend spadkowy i coraz mniej kobiet wstępuje do zakonów.

Wnioski te wyciągnąć można z najnowszych statystyk opracowanych przez Krajową Radę Duszpasterstwa Powołań za rok 2009.

Aktualnie w Polsce jest 3732 kleryków w seminariach diecezjalnych i 1630 w zakonnych, ponadto 655 mężczyzn rozpoczęło w ubiegłym roku formację w zakonnych postulatach i nowicjatach. W sumie daje to łącznie 6017 kandydatów do kapłaństwa w seminariach diecezjalnych i zakonach. Dla porównania – przed rokiem w seminariach diecezjalnych było 4029 alumnów, w zakonnych 1554 a łącznie z nowicjuszami ich liczba wynosiła 6236.

Klerycy diecezjalni

W ubiegłym roku do polskich seminariów diecezjalnych zgłosiło się 687 kandydatów. Najwięcej nowych alumnów przyjęły seminaria: tarnowskie – 42 oraz katowickie i krakowskie po 27 kandydatów każde, choć i one odnotowały spadek liczby kandydatów przyjętych na I rok w porównaniu do roku poprzedniego. Następne w kolejności były seminaria diecezji bielsko-żywieckiej i poznańskiej z 24 kandydatami przyjętymi na I rok studiów. Natomiast najmniej nowych alumnów zgłosiło się do seminariów: drohiczyńskiego – 5, łowickiego – 7, po 8 do seminariów bydgoskiego, koszalińsko-kołobrzeskiego i warszawsko-praskiego.

Niewątpliwie największym polskim seminarium duchownym jest tarnowskie, gdzie obecnie przygotowuje się do kapłaństwa 213 alumnów. Do czołówki pod względem liczebności należą: śląskie w Katowicach ze 157 alumnami, krakowskie z 144, a następnie lubelskie ze 136 i przemyskie ze 130.

Najbardziej kameralne, z najmniejszą liczbą kleryków są seminaria: drohiczyńskie i łowickie, gdzie wszystkich alumnów jest 35. Nieco większe są: elbląskie z 48 klerykami, bydgoskie z 50 i sosnowieckie z 55.

Jednak, gdy odnieść liczbę kleryków do liczby katolików diecezji, z której pochodzą, to najkorzystniejsze proporcje ma diecezja tarnowska, słynąca z licznych powołań, gdzie na jednego kleryka przypada tylko 5357 wiernych. Podobne proporcje widoczne są w archidiecezji białostockiej, która choć pod względem liczby kleryków jest na 35 pozycji w Polsce, ale w odniesieniu do liczby wiernych, klerykiem zostaje co 5588 katolik tej archidiecezji. Podobnie w archidiecezji przemyskiej, której seminarium jest piąte w Polsce pod względem liczebności, a 1 kleryk przypada na 5827 wiernych. Najmniej korzystne pod tym względem proporcje, które dla przyszłości duszpasterstwa niezbyt dobrze rokują, są dane z diecezji warszawsko-praskiej, gdzie na 1 kleryka przypada 136125 wiernych oraz koszalińsko-kołobrzeskiej, gdzie 1 kleryk przypada na 114556 wiernych.

Klerycy zakonni

W seminariach zakonnych kształci się obecnie 1630 alumnów, to nieco więcej niż przed rokiem, gdy było ich 1554, ale mniej niż dwa lata temu, gdy było ich 1768. Do zakonnych postulatów i nowicjatów, gdzie kandydaci zdobywają pierwszą formację zakonną jeszcze przed studiami filozoficzno-teologicznymi, zgłosiło się 655 postulantów i nowicjuszy (w zeszłym roku było ich 653, dwa lata temu – 708, trzy lata temu – 797). Studia na pierwszym roku rozpoczęło 210 młodych zakonników (przed rokiem – 258, dwa lata temu 292).

Największą popularnością w minionym roku cieszyły się w Polsce spośród zakonnych seminaria franciszkańskie, aż trzy znalazły się w pierwszej piątce – pod względem liczebności. Najwięcej bo aż 132 seminarzystów mają franciszkanie konwentualni. Drudzy w kolejności są salezjanie, którzy mają obecnie 119 kleryków (w zeszłym 132 – najwięcej w Polsce), natomiast trzecie miejsce, pod względem liczby alumnów zajmują franciszkanie brązowi ze 107 alumnami. Najwięcej kleryków mają też pallotyni – 102, kapucyni – 95 i jezuici – 91.

Natomiast do postulatów męskich zakonów najwięcej nowych kandydatów zgłosiło się podobnie jak w poprzednich latach do franciszkanów konwentualnych. Aż 41 mężczyzn (o 10 więcej niż przed rokiem) chce w przyszłości zostać franciszkaninem w czarnym habicie. Ponadto 27 kandydatów wstąpiło do kapucynów, 25 – do dominikanów, 21 do franciszkanów (brązowych), po 20 do pallotynów i salezjanów.

Zakonnice

W 2009 r. do żeńskich klasztorów zgłosiło się zaledwie 300 kandydatek, podczas gdy przed 10 laty było ich 723. To spadek o ponad 50 proc. W ubiegłym roku nowicjat rozpoczęło 191 nowicjuszek a 209 było na formacji w drugim roku nowicjatu. Natomiast do zakonów klauzurowych wstąpiło tylko 46 kandydatek (10 lat wcześniej było ich 117) a rozpoczęły nowicjat 23 siostry.

Pierwsze śluby zakonne złożyło 200 sióstr (rok wcześniej było ich 280), a 284 złożyły śluby wieczyste (rok wcześniej takich profesek było 294). Obecnie w Polsce jest 1447 sióstr zakonnych – juniorystek czyli takich, które złożyły śluby czasowe. Przed rokiem grono to liczyło 1563 zakonnice. W minionym roku ze zgromadzeń zakonnych odeszły 83 siostry juniorystki, 34 nowicjuszki i 82 kandydatki.

Obecnie w Polsce jest 21562 zakonnic, ale spadek liczby powołań jest coraz gwałtowniejszy. Od 2000 r. liczba zakonnic w tzw. zgromadzeniach czynnych, podejmujących różne dzieła apostolskie spadła o 1,7 tysiąca. Mniej niż w ubiegłym roku jest także należących do nich domów zakonnych – spadek z 2450 do 2422.

Na stałym poziomie utrzymuje się liczba polskich zakonnic pracujących poza granicami Polski. W sumie jest ich 2231, z tego 549 na misjach, 450 ewangelizuje na Wschodzie, natomiast 1232 pracuje w innych krajach.