W Warszawie obradowali diecezjalni referenci ds. ekumenizmu

Tuż przed końcem roku liturgicznego 29 listopada w Warszawie spotkali się diecezjalni referenci ds. ekumenizmu i inne osoby zaangażowane w działalność na rzecz jedności chrześcijan. Wszystkich obecnych powitał przewodniczący Rady Episkopatu ds. Ekumenizmu bp Jacek Jezierski.

Jako pierwszy ks. prof. Marek Blaza SJ z Akademii Katolickiej w Warszawie (AKW)  mówił o ekumenicznym aspekcie sytuacji na Ukrainie i uchodźców z tego kraju w:Polsce. Było to, jak sam stwierdził, uzupełnienie jego ubiegłorocznego wykładu na ten sam temat o najnowsze wydarzenia w tym zakresie. Na wstępie swego wystąpienia krótko przedstawił i polecił zebranym książkę głowy Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) abp. Swiatosława Szewczuka „Orędzia Pokoju”. Zaznaczył, że sam wielokrotnie słuchał tych codziennych komentarzy hierarchy na temat trwającej wojny na Ukrainie, które obecnie ukazały się po polsku w postaci wspomnianej książki.

Mówiąc o zmianach, jakie w ciągu minionego roku dokonały się za naszą wschodnią granicą, prelegent zwrócił uwagę, że obecnie do walk po stronie rosyjskiej włączyła się Korea Północna, podczas gdy jej południowy sąsiad jednoznacznie popiera Ukrainę i na różne sposoby pomaga jej. „Może to doprowadzić nawet do wojny międzykoreańskiej na ziemi ukraińskiej” – powiedział z lekką ironią mówca. Jednocześnie zauważył, że Rosja powoli posuwa się coraz bardziej w głąb Ukrainy, mając przewagę w sprzęcie i ludziach, mimo wielkich strat własnych, ale „w Rosji pojedynczy człowiek nigdy się nie liczył”.

Na tym tle ks. Blaza zajął się miejscem i przyszłością Prawosławnego Kościoła Ukrainy (PKU), który ciągle jeszcze nie jest uznawany oficjalnie przez większość świata prawosławnego, łącznie z dużą częścią samej Ukrainy. Zdaniem prelegenta istnieje kilka możliwości uregulowania rozłamu w tamtejszym prawosławiu po zakończeniu wojny, choć wszystkie one wydają się obecnie mało prawdopodobne. Na przykład może dojść do przyłączenia się „prorosyjskiego” Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego (UKP) do PKU, do wydania przez Konstantynopol nowego tomosu (dekretu) o autokefalii ukraińskiej, który tym razem objąłby także UKP, ale taki dokument mógłby też wydać Patriarchat Moskiewski, ogłaszając pełną niezależność UKP, który wtedy stałby się największym liczebnie Kościołem prawosławnym na świecie.

Mówca przypomniał, że 27 sierpnia br., po kilkumiesięcznych przygotowaniach, Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła ustawę, zakazującą działalności w kraju tych wspólnot religijnych, których ośrodki kierownicze znajdują się w państwie-agresorze. Obecnie dotyczy to przede wszystkim wspomnianego UKP, który wprawdzie w maju 2022 ogłosił swą niezależność od Rosji, w praktyce jednak nadal jest częścią Patriarchatu Moskiewskiego. Jednocześnie parlament dał UKP 9 miesięcy czasu na uregulowanie swego statusu. Obecną sytuację prawosławia na Ukrainie wielu komentatorów określa mianem „semischizmy” [półschizmy] – podkreślił jezuita.

Następnie ks. dr hab. Krzysztof Krzemiński przedstawił referat „O odpustach ekumenicznie”, a wybór takiego tematu wiąże się ze zbliżającym się Rokiem Świętym 2025 i związanymi z nim odpustami. Mówca zauważył, że w bulli zapowiadającej ten Jubileusz Franciszek wspomniał o nich 8 razy, co wskazuje na ważność tego zagadnienia. Św. Jan Paweł II podkreślał, iż istotą odpustu jest miłosierdzie Boże i związane z tym praktyki duchowe, jak pokuta i pojednanie z Bogiem.

W kontekście ekumenicznym referent zwrócił też uwagę na katolickie nauczanie o czyśćcu, którego nie podzielają wprawdzie inne wyznania chrześcijańskie, ale którego elementy można dostrzec np. w odmawianych tam modlitwach za zmarłych. Ale podstawą nauki o odpustach i czyśćcu jest chrystocentryzm, oparcie jej na Jezusie Chrystusie i Jego dziele odkupienia – zaznaczył autor wystąpienia.

Ostatnim mówcą był ks. prof. Andrzej Tulej z AKW, który przybliżył rzadko podejmowane zagadnienie „Ekumeniczne znaczenie «Kościoła hebrajskiego»”. Chodzi o wspólnotę katolików języka hebrajskiego, powstałą w Izraelu z inicjatywy kilku neofitów żydowskich, którzy przeszli na katolicyzm, zachowując jednocześnie swe judaistyczne korzenie. Formalnie Dzieło św. Jakuba, bo tak nazwała się nowa społeczność wiernych, powstało 11 lutego 1955 – wtedy to Stolica Apostolska zatwierdziła statuty Dzieła tymczasowo, a równo w rok później łaciński patriarcha Jerozolimy zatwierdził je na stałe. Obecnie Wikariat św. Jakuba dla Katolików Języka Hebrajskiego w Izraelu ma 5 ośrodków (parafii), w których pracuje m.in. kilku księży polskich, a liczebność wiernych ocenia się na 100-200 tysięcy. Według prelegenta wśród Żydów daje się zauważyć duże zainteresowanie chrześcijaństwem.

Na zakończenie spotkania sekretarz Rady ds. Ekumenizmu ks. prof. Sławomir Pawłowski SAC zapoznał zebranych z przygotowanymi już materiałami na przyszłoroczny Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, który – jak co roku – będzie obchodzony w dniach 18-25 stycznia, tym razem pod hasłem „Wierzysz w to?” (J 11, 26). Głównym tematem rozważań w tym czasie będzie przypadająca w przyszłym roku 1700.rocznica zwołania I soboru powszechnego w Nicei w 325 roku.