Warszawa: Odznaczenia dla Polaków, którzy ratowali Żydów w czasie zagłady

Małżonka Prezydenta RP Maria Kaczyńska wręczyła dziś, 17 listopada, odznaczenia Orderu Odrodzenia Polski 70 Polakom, którzy w czasie II wojny światowej ratowali Żydów.

Uroczystość odbyła się w Teatrze Narodowym w Warszawie.
70 osób z różnych środowisk, regionów i miejscowości stanowi drugą już grupę polskich Sprawiedliwych, którzy otrzymali order. Po raz pierwszy wręczony on został grupie 50 Sprawiedliwych w październiku 2007 r. W uroczystości oprócz Małżonki Prezydenta RP wzięli udział m.in. nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk, przedstawiciele kancelarii Sejmu i Senatu RP, duchowni różnych wyznań oraz liczni goście zagraniczni, również z Izraela.

Ceremonia rozpoczęła się pieśnią w wykonaniu Bente Kahan, obecnie jednej z czołowych wykonawczyń pieśni żydowskich w Europie.

Witając zebranych, minister Ewa Junczyk–Ziomecka, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, podkreśliła, że Sprawiedliwi są bohaterami, grupą nielicznych, którzy okazali najgłębsze poczucie solidarności człowieczej biorąc na siebie żydowski los w czasie okupacji, najstraszniejszy los, jakiego mógł doświadczyć człowiek w XX w. Przypomniała, że czcząc bohaterów nie możemy jednak zapominać o rzeszach tych, którym wojny nie udało się przeżyć.

Następnie rozpoczęła się ceremonia dekorowania odznaczeniami, które wręczała Maria Kaczyńska oraz minister Ewa Junczyk – Ziomecka. 70 sprawiedliwych otrzymało Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. 14 osób, w tym bł. o. Klemens Szeptycki, otrzymało odznaczenie pośmiertnie. Jerzy Ryszard Szacki oraz pośmiertnie Jan Żabiński otrzymali Krzyż Komandorski z Gwiazdą. Podczas odznaczania kolejnych osób prezentowana była krótko ich sylwetka oraz okoliczności ukrywania Żydów i pomocy im w czasie wojny. Sprawiedliwym na scenie Teatru Narodowego towarzyszyła młodzież z Gimnazjum Społecznego nr 20 w Warszawie, Gimnazjum nr 22 Lauder –Morasha oraz gimnazjum nr 23 im. Ireny Sendler.

Na część artystyczną złożyły się utwory Fryderyka Chopina w wykonaniu Krzysztofa Jabłońskiego, Tomasza Strahla i Konstantego Andrzeja Kulki oraz w jazzowej interpretacji Trio Andrzeja Jagodzińskiego. Pokazany również został film „Ten jest z ojczyzny mojej” z cyklu „Poezja łączy ludzi”.

Na zakończenie zebrani na scenie młodzież odczytali swój apel. Podkreślili, że Sprawiedliwi stanowią wzór prawdziwego człowieczeństwa. „Od bycia człowiekiem nie ma wakacji. Bierzmy przykład z prawdziwych ludzi, tak, by ludzi wokół nas było jak najwięcej” – napisali młodzi.

Według ogłaszanych co roku danych Instytutu Pamięci Męczenników i bohaterów Holokaustu Yad Vashem, w styczniu 2008 r. tytułem sprawiedliwy Wśród Narodów Świata zostało uhonorowanych 22216 osób. Wśród nich najliczniejsza grupa 6066 osób – to obywatele polscy.

Odznaczenia dla polskich Sprawiedliwych wpisują się w politykę „Przywracania pamięci” zapoczątkowaną przez prezydenta Kaczyńskiego w lutym 2006 r. Polityka ta polega na konsekwentnym wyszukiwaniu i odznaczaniu rozproszonych i zapomnianych „cichych bohaterów” czasu wojny i okupacji a także działalności niepodległościowej w PRL.

Równolegle z ceremonią odznaczania drugiej grupy Sprawiedliwych uruchomiona została poświęcona im strona internetowa: www.sprawiedliwi.org.pl. Główną treścią strony są sylwetki i relacje Sprawiedliwych. Na stronie prezentowane są też postaci osób ukrywanych, historia ukrywania, opisy czy szkice kryjówek, zdjęcia archiwalne, zdjęcia wykonane specjalnie na potrzeby projektu, rysunki oraz fragmenty nagrań. Strona stanowić ma swoiste kompendium wiedzy o sprawiedliwych. Można na niej znaleźć odsyłacze bibliograficzne do ok. 250 publikacji, 50 filmów i licznych audycji radiowych.