Warszawa: wręczono Ordery św. Stanisława Biskupa

W warszawskiej bazylice Świętego Krzyża wręczono dziś 35 orderów św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Uroczystość miała miejsce po zakończeniu koncelebrowanej Mszy św., której przewodniczył metropolita-senior archidiecezji gdańskiej abp Tadeusz Gocłowski CM. Była to pierwsza tego rodzaju uroczystość w tej świątyni, w której odznaczenie to wręczano od chwili ustanowienia go w 1765 aż do rozbiorów.

Ordery otrzymało 35 osób i instytucji z całego kraju. Kawalerami orderu I klasy zostali m.in.: orkiestra „Victoria” przy parafii Matki Bożej Zwycięskiej w Rembertowie i ks. prał. Eugeniusz Makulski MIC – twórca i długoletni budowniczy sanktuarium maryjnego w Licheniu. Wśród nagrodzonych byli naukowcy, działacze społeczni, wojskowi.

Przed rozpoczęciem liturgii proboszcz parafii ks. Zygmunt R. Berdychowski CM przypomniał, że order ten ustanowił król Stanisław August Poniatowski 7 maja 1765 jako drugie pod względem znaczenia odznaczenie polski – po Orderze Orła Białego. Miał być nadawany osobom odznaczającym się cnotą pobożności, a jednocześnie zasłużonym dla ojczyzny. Na awersie widniał wizerunek patrona, na rewersie zaś monogram królewski i maksyma łacińska „Praemiando Incitat” („Nagradzając Zachęca”).

Pierwszych 20 kawalerów nowego orderu monarcha mianował już nazajutrz, a po wręczeniu go odśpiewano hymn „Te Deum laudamus” i rozległa się salwa armatnia. Nagrodzeni zobowiązywali się złożyć specjalny datek na szpital im. Dzieciątka Jezus lub na jakiś cel dobroczynny. Podczas wręczania odznaczenia w 1776 kazanie w kościele Świętego Krzyża wygłosił ks. Hugo Kołłątaj, a w 1789 – ks. Jan Paweł Woronicz, późniejszy arcybiskup warszawski.

Po raz ostatni w I Rzeczypospolitej order ten wręczono w 1793, po czym nastąpiła prawie 20-letnia przerwa. Odznaczenie przywrócono w okresie Księstwa Warszawskiego (1807-15), ale jako świeckie, bez ceremoniału kościelnego. Po kilkunastoletniej przerwie 8 maja 1830, znów w kościele Świętego Krzyża, ponownie odbyła się tego rodzaju uroczystość, podczas której kreowano 102 kawalerów orderu. I obecnie bazylika świętokrzyska znów była widownią podobnego obrzędu.

W kazaniu abp Gocłowski podkreślił, że order św. Stanisława jest symbolem troski o wartości chrześcijańskie i duchowe, a zarazem narodowe i patriotyczne, a odznaczone nim osoby zawsze muszą pamiętać o drugim człowieku i o jego życiu materialnym i duchowym. „Dziś coraz częściej przypominamy uczniów z Emaus, o których czytaliśmy niedawno w Ewangelii, którzy czuli się zagubieni i rozczarowani, gdyż spodziewali się, że Jezus zrobi porządek i wyzwoli ich z niewoli rzymskiej. I my też liczyliśmy, że gdy przyjdzie wolność, którą wywalczyliśmy, wszystko od razu będzie lepiej. A tymczasem trzeba samemu ciężko o to pracować, a Bóg nam pomoże” – stwierdził główny celebrans.

Nawiązując do dzisiejszej Niedzieli Dobrego Pasterza i Dnia Modlitw o Powołania Kapłańskie i Zakonne, a także do niedawnej kanonizacji papieża Jana Pawła II, zwrócił uwagę, że nowy święty był – tak jak św. Stanisław Biskup i Męczennik, patron orderu – dobrym pasterzem, troszczącym się o obecność wartości duchowych w życiu narodu.