Warszawa: Zmarł kapelan Rodzin Katyńskich, ks. Zdzisław Peszkowski

Ks. Prałat Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie zmarł dziś w Warszawie w wieku 89 lat.

Był autorytetem nie tylko w Polsce, ale i na świecie, jako ten, który mówił o zbrodni katyńskiej jeszcze przed 1989 rokiem – powiedział w rozmowie z KAI Andrzej Skąpski, prezes zarządu Federacji Rodzin Katyńskich. Zaznaczył, że autorytet kapłana wynikał też z jego osobistego świadectwa jako więźnia obozu w Kozielsku. Luka po jego śmierci będzie trudna do wypełnienia.

– To autentycznie niepowetowana strata, jaką poniosło nasze środowisko – powiedział wyraźnie wzruszony Andrzej Skąpski. Przypomniał, że ks. Peszkowski budował swój autorytet i mówił o zbrodni katyńskiej w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych w czasach, gdy w Polsce nie wolno było jeszcze o tym mówić. – Gdy po 1989 roku mogliśmy się zorganizować jako Rodziny Katyńskie, przyjechał do nas człowiek o już wyrobionym autorytecie i tym autorytetem wsparł nas – wspomina prezes Federacji.

Dla członków Rodzin Katyńskich ks. Peszkowski stał się „starszym bratem”, kimś w Rodzinie bardzo ważnym, do kogo można się było zwrócić z każdą prośbą, problemem. – Czuliśmy jego siłę, która dawała siłę nam – mówi Andrzej Skąpski. – Ta luka, która teraz pozostanie, będzie trudna do wypełnienia.

Ks. Peszkowski był także kapelanem harcerzy poza granicami kraju, przygotowywał nowe pokolenie do dawania świadectwa o zbrodni katyńskiej na świecie.
– Dla nas, dla Rodzin, był świadkiem zbrodni, tamtych strasznych dni, kimś, kto do końca był z naszymi ojcami w obozie w Kozielsku – powiedział Skąpski, nawiązując do tego, że kapłan jako jeden z nielicznych uniknął śmierci. – I to było dla nas szalenie ważne, że mamy w swoim gronie człowieka, który był obecny, gdy tamci szli na śmierć.

Zdaniem prezesa Federacji Rodzin Katyńskich, ukażą się wspomnienia ludzi, którzy mieli bliski kontakt z ks. Peszkowskim, którzy doświadczyli jego wsparcia i pomocy.

Ks. Zdzisław Peszkowski urodził się 23 sierpnia 1918 r. w Sanoku. Jako absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. jako podchorąży kawalerii 20. pułku ułanów z Rzeszowa. Wzięty do niewoli sowieckiej, więziony był w obozie w Kozielsku, Pawliszczew Borze i Griazowcu, uniknął śmierci w Katyniu. Jako oficer I Pułku Ułanów Krechowieckich w II Korpusie Armii Polskiej gen. Władysława Andresa przeszedł szlak wojenny przez Rosję, Iran, Palestynę, Irak, Egipt, Indie, Syrię, Liban, Włochy i Anglię, gdzie został zdemobilizowany w stopniu rotmistrza. Po wojnie studiował przez rok w Oxfordzie, a następnie wstąpił do polskiego seminarium w Orchard Lake w USA. Święcenia kapłańskie przyjął 5 czerwca 1954 r. w Detroit z rąk kard. Edwarda Mooney’a jako kapłan archidiecezji przemyskiej.

Studiował na Uniwersytecie Wisconsin, University of Detroit i Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie, zdobywając doktorat z filozofii i magisterium z teologii. W latach 1954-1992 wykładał teologię pastoralną, literaturę i język polski w Polskim Seminarium Duchownym św. Cyryla i Metodego oraz St. Mary’s College w Orchard Lake. W 1965 r. zorganizował Nowennę dla Polaków na świecie w związku z milenium chrztu Polski. Został też prezesem Polish American Historical Association, naczelnym kapelanem Związku Harcerstwa Polskiego poza Krajem i moderatorem Apostolstwa Chorych Polonii.

W 1994 r. ks. Peszkowski wrócił do Polski, gdzie był kapelanem Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie, podejmując liczne inicjatywy na rzecz upamiętnienia męczeństwa Polaków na Wschodzie. Mieszkał w Warszawie.