Watykan: kościół Chrystusowy jedynie w Kościele katolickim

Kongregacja Nauki Wiary opublikowała dzisiaj dokument pt. „Odpowiedzi na pytania dotyczące niektórych aspektów nauki o Kościele”. Watykańska dykasteria przypomina, że „Kościół Chrystusowy, mimo podziału chrześcijan, nadal istnieje w pełni jedynie w Kościele katolickim”. Dokumentowi – który zredagowany został w formie pytań i odpowiedzi – towarzyszy obszerny komentarz teologiczny.

W dokumencie Kongregacja powraca do kwestii „jedyności i jedności Kościoła” założonego przez Chrystusa, który „trwa w Kościele katolickim”. Stanowisko Kongregacji Nauki Wiary jest odpowiedzią na „wątpliwości podnoszone w ostatnich latach” w tej sprawie. We wstępie do dokumentu zauważa się, że „nowe przyczynki interpretacyjne są „nie zawsze są wolne od błędnych interpretacji”.

Dokument przypomina nauczanie Soboru Watykańskiego II, m.in. konstytucję dogmatyczną o Kościele „Lumen gentium” oraz późniejsze dokumenty wydane przez papieży i Kongregację, m. in. deklarację „Dominus Iesus” z 2000 r.

Autorzy dokumentu – sygnowanego przez prefekta Kongregacji Nauki Wiary kard. Williama Levadę i jej sekretarza abp Angelo Amato – zwracają na samym początku uwagę, że Sobór Watykański II nie zmienił nauki o Kościele, a jedynie rozwinął ją pogłębił i szerzej wyłożył.

Podstawową tezą dokumentu jest przypomnienie prawdy, że Kościół ustanowiony przez Chrystusa jako społeczność „trwa w Kościele katolickim, rządzonym przez następcę Piotra oraz Biskupów pozostających z nim we wspólnocie”. W tym zakresie autorzy tekstu odwołują się do podstawowego przyjętej przez Sobór Watykański II Konstytucji dogmatycznej „Lumen gentium”.

W związku z tym – przypominają autorzy dokumentu – „można w prawdzie powiedzieć, że Kościół Chrystusowy jest obecny i działa w Kościołach i Wspólnotach kościelnych nie będących w pełnej komunii z Kościołem katolickim – dzięki elementom uświęcenia i prawdy, które są w nich obecne – tym niemniej pojecie trwa (subsistit) może być przypisane
wyłącznie Kościołowi katolickiemu”.

Jeśli chodzi o Kościoły wschodnie nie pozostające w komunii z Rzymem Kongregacja przypomina, że są „skoro Kościoły te mimo odłączenia posiadają prawdziwe sakramenty, szczególnie zaś, na mocy sukcesji apostolskiej, Kapłaństwo i Eucharystię, (…) zasługują na imię Kościołów partykularnych czy lokalnych”. Dlatego więc Kościół katolicki nazywa je Kościołami siostrzanymi.

Kościoły wschodnie charakteryzuje jednak pewien istotny brak, którego wyrazem jest brak łączności (komunii) z widzialną Głową Kościoła, którą jest Biskup Rzymu i z tymi biskupami, którzy są w pełnej z nim komunii. Natomiast pojęcia „Kościoła” autorzy dokumentu nie przyznają wspólnotom protestanckim, które powstały na skutek reformacji w XVI wieku. Podobnie jak w dokumencie „Dominus Iezus”, społeczności te nazywane są
„Wspólnotami kościelnymi”. Kongregacja wyjaśnia, że nie można ich nazwać Kościołami, gdyż „nie posiadają sukcesji apostolskiej w sakramencie święceń, przez co brakuje im niecznego elementu do bycia Kościołem”. Wspólnoty nie zachowały również „właściwej i integralnej rzeczywistości misterium eucharystycznego”.

Cytowany dokument przyznaje, że – niezależnie od tych braków – zarówno Kościoły wschodnie jak i Wspólnoty kościelne powstałe na bazie reformacji – są drogą do zbawienia, anlogicznie jak Kościół katolicki. „Duch Chrystusa nie wzbrania się przecież posługiwać nim i jako środkami zbawienia, których to moc pochodzi z samej pełni łaski i prawdy,
powierzonej Kościołowi katolickiemu”.

W oficjalnym komentarzu, opublikowanym równocześnie z dokumentem przypomina się, że ekumenizm, pozostaje jednym z priorytetów Kościoła katolickiego. „Jednakże, aby dialog mógł być prawdziwie konstruktywny, poza otwarciem na rozmówcę, konieczna jest wierność tożsamości katolickiej. Tylko w taki sposób można będzie dojść do jedności wszystkich chrześcijan”.