Watykan za kontrolą finansów

W obliczu międzynarodowego kryzysu finansowego i gospodarczego Watykan domaga się reformy rynków finansowych.

Przed rozpoczęciem szczytu państw grupy G-20 w Cannes we Francji na początku przyszłego miesiąca Papieska Rada Iustitia et Pax (Sprawiedliwość i Pokój) opublikowała notę pt. „O reformę międzynarodowego systemu finansowego w perspektywie władzy publicznej o uniwersalnej kompetencji”. W 17-stronicowym dokumencie proponuje ona utworzenie międzynarodowego urzędu kontrolującego rynki finansowe. „Chodzi o dobro ogółu i jego przyszłość” – alarmuje papieska rada. „Egoizm i kolektywna pazerność” jak i „gospodarczy liberalizm pozbawiony reguł i bez kontroli” doprowadziły do obecnego kryzysu. Autorzy dokumentu podkreślają, że jest czymś niedopuszczalnym, aby człowieka stał się człowiekowi wilkiem, a jedne kraje nie mogą wzrastać kosztem innych.

Papieska Rada nazywa „transakcje walutowe i finansowe, które opierają się przede wszystkim na spekulacjach szkodą jaką ponosi realna gospodarka, szczególnie w słabszych gospodarczo krajach. Wzywa do radykalnego przemyślenia tej sytuacji w myśl zasady: „Rynki powinny ponownie stanąć w służbie człowieka”.

Papieska Rada choć zastrzega, że nie składa żadnych konkretnych propozycji rozwiązania kryzysu, gdyż nie jest to jej zadaniem, to jednak proponuje kilka recept na uleczenie obecnej sytuacji m. in. wprowadzenia podatku od transakcji finansowych, z którego wpływy można by przeznaczyć na rzecz krajów najbardziej dotkniętych kryzysem. Ponadto zaleca rekapitalizację banków, również ze środków publicznych, ale w taki sposób, aby przyczyniały się one do wzrostu realnej gospodarki. „Jak to było dotychczas rynek finansowy nie może o szybciej wzrastać niż realna gospodarka” – zaleca dokument.

Najważniejszą propozycją Papieskiej Rady Iustitia et Pax jest utworzenie międzynarodowego urzędu, bądź „mechanizmu”, który sprawowałby globalną kontrolę monetarną zgodną z logiką systemu walutowego Bretton-Woods z 1944 r., dzięki któremu powstał Międzynarodowy Fundusz Walutowy. „Ponieważ Fundusz nie może więcej gwarantować stabilności światowych finansów, potrzebna jest nowa władza, naturalnie z udziałem krajów rozwijających się, który koordynowałby i pilnowała systemu kursów wymiany. Zdaniem Watykanu pierwszym krokiem ku jej utworzeniu byłby „wspólny kodeks elementarnych zasad” a celem utworzenie czegoś w rodzaju Światowego Banku Centralnego działającego pod egidą ONZ, albo co najmniej działającym według jej zasad.

Zdaniem papieskiej rady kończy się „westfalski” porządek świata, epoka w której państwa kooperowały ze sobą lecz „nie widziały konieczności silnej jedności na rzecz dobra wspólnego narodów”. „Obecne pokolenia muszą widzieć, że istnieje nowa światowa dynamika dla realizacji uniwersalnego dobra wspólnego” – czytamy w dokumencie papieskiej rady. Wtedy dojdzie do stopniowego przeniesienia części praw narodowych na władze regionalne lub globalne. Celem będzie państwo prawa na płaszczyźnie ponadnarodowej, „bardziej bliska sobie światowa społeczność”. „Wierzący, i nie tylko oni, powinni na tej drodze wytężyć swoją wyobraźnię” – zachęca papieska rada.

„Duch budowy wieży Babel był wczoraj. Teraz mówi Duch Zielonych Świątków, duch jednej rodziny ludzkiej” – czytamy w dokumencie.