Wiedeń: jeden z najcenniejszych paramentów liturgicznych z Kęt trafi na międzynarodową wystawę

Jeden z najcenniejszych paramentów liturgicznych zachowanych na terenie diecezji bielsko-żywieckiej – uszyta z XVII-wiecznej aksamitnej tkaniny kapa liturgiczna z kaplicy św. Jana Kantego w Kętach – zostanie zaprezentowana na wystawie „Jan III Sobieski. Polski król w Wiedniu” w Winterpalais w Wiedniu przy ul. Himmelpfortgasse 8. Cenna kapa odzyskała ostatnio dwój dawny blask, po żmudnych, kilkumiesięcznych zabiegach krakowskich konserwatorów tkanin.

Ks. dr Szymon Tracz, konserwator architektury i sztuki sakralnej diecezji bielsko-żywieckiej, nadzoruje proces przewożenia kapy na wiedeńską wystawę. Wytłumaczył, że tkanina została nawinięta na specjalnie przygotowany wałek, chroniący ją od zgnieceń, a następnie włożona do zaplombowanej metalowej skrzyni. Podobnie do osobnego pojemnika w metalowej kasecie został złożony kaptur kapy.

„To wielkie wydarzenie dla tworzącego się w naszej diecezji muzeum, którego kapa jest depozytem kęckiej parafii. Po raz pierwszy kapa opuszcza granice Polski, by mogła być zaprezentowana na europejskim forum, w mieście pod murami, którego została zdobyta tkanina, z której ją uszyto” – podkreślił historyk sztuki.

Jak wyjaśnił, przygotowywana wystawa ma za zadanie ukazać postać polskiego króla Jana III Sobieskiego (1629-1696), nierozerwalnie związanego z dziejami Wiednia, jako naczelnego dowódcę sojuszniczej armii odsieczowej w 1683 roku, który wyswobodził miasto z wielotygodniowego oblężenia przez wojska Imperium Osmańskiego.

„Dzięki wystawie po raz pierwszy na niemieckim obszarze językowym pojawia się możliwość lepszego poznania i zrozumienia zarówno postaci Jana III, jak i jego czasów” – dodał ks. Tracz.

Na wystawie zgromadzono liczne i różnorodne eksponaty, aby z wielu perspektyw ukazać żywy i wielowymiarowy portret polskiego monarchy. Wystawa potrwa od 7 lipca do 1 listopada 2017 roku.

Po jej zakończeniu kęcka kapa wróci do Polski. Przez kilka następnych miesięcy będzie eksponowana w pałacu Jana III Sobieskiego w Wilanowie, który to wraz z Małopolskim Konserwatorem Wojewódzkim w Krakowie sfinansował jej konserwację. Następnie kapa wróci w Beskidy. Więcej informacji o samej wystawie można znaleźć na stronie: https://www.belvedere.at/ausstellungen?ausstellung_id=1468272303938.

Wystawę organizuje Austriacka Galeria Belvedere we współpracy z czterema polskimi rezydencjami: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Zamkiem Królewskim w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Zamkiem Królewskim na Wawelu.

Kapa (szer. 278 cm, promień 129 cm) przez kilka miesięcy była poddana mozolnej konserwacji w pracowni Barbary Kalfas – cenionego krakowskiego konserwatora tkanin. Reprezentuje jeden z najpiękniejszych przykładów tureckiego brokatu aksamitnego z wieku XVII, jaki zachował się na terenie Polski. Na gładkim tle strzyżonego czerwonego aksamitu rozmieszczono w układzie sieciowym motyw dużych stylizowanych goździków ujętych zielonym konturem. Z tej samej tkaniny wykonano bortę i kaptur kapy. Dodatkowo ozdobiono ją galonem i frędzlami.

Jak zauważył ks. Tracz, do tej pory sądzono, że kapę przeszyto z tureckiego czapraka – kosztownej tkaniny narzucanej na koń pod siodło jeźdźca, jednak dziś wiadomo, że tkanina pochodziła po prostu z wałka.

„Nawet zachowała się na zakończeniu jednego z brytów obszywka ze sygnaturą manufaktury tkackiej, w której powstała, co stanowi wielką rzadkość i jest bardzo cenną wskazówką pozwalającą na ustalenie konkretnego warsztatu” –dodał.

Tkaninę według tradycji podarował do ozdoby kaplicy św. Jana Kantego przy kościele parafialnym śś. Małgorzaty i Katarzyny w Kętach Jan III Sobieski po zwycięskiej odsieczy Wiednia w roku 1683. Król był wielkim czcicielem św. Jana Kantego.