Wiślica zostanie wpisana na listę Pomników Historii

Już jesienią Wiślica z jej unikatowymi pamiątkami z czasów prawdopodobnie przedchrześcijańskich i wczesnego chrześcijaństwa, otrzyma status Pomnika Historii – zapowiedział goszczący w Wiślicy wicepremier Piotr Gliński, minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Cała lista Pomników Historii, prowadzona od 1994 r., liczy obecnie 91 obiektów. Prezydenta RP Andrzej Dudy wyraził nadzieję, że z okazji obchodzonej w tym roku 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, jeszcze w tym roku lista zawierać będzie sto polskich zabytków.

Spotkanie mieszkańców z min. Glińskim na wiślickim rynku w sobotę 21 kwietnia poprzedziło wydarzenie pod nazwą „Pogotowie dla Wiślicy”. Przed bazyliką kolegiacką pw. Narodzenia NMP przedstawiono najpilniejsze potrzeby konserwatorskie dotyczące tego obiektu i jego najbliższego otoczenia.

„Pogotowie dla Wiślicy” to część projektu realizowanego przez Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki z warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Wojskowej Akademii Technicznej przy wsparciu finansowym Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice. Mobilny sprzęt do renowacji zabytków z grupą konserwatorów wspomoże prace renowacyjne przy zabytkowej tablicy erekcyjnej z XV wieku z wizerunkiem Madonny z Dzieciątkiem i fundatora obecnego kościoła – króla Kazimierza Wielkiego.

Wiślica, prastara osada, niewątpliwie stanowiła siedzibę książąt państwa Wiślan, plemienia wymienianego przed poł. IX w. przez Geografa Bawarskiego, jako przypuszczalna rezydencja znanego z „Żywotu św. Metodego” – „potężnego księcia”. Niektóre źródła podają, iż w „rzeczywistości w X wieku był tu tylko niewielki zespół osadniczy, który na przełomie X/XI stulecia dostał się we władanie księcia Polan, a jego śladem jest być może grodzisko położone na skałce gipsowej pośród łąk, ok. 600 m na południowy – wschód od osady” (Wiślica. Kolegiata; Wydawnictwo ABC; Tarnobrzeg 2000; red. J. Zub).

Wiślica, będąca zarazem jednym z najważniejszych i najpiękniejszych sanktuariów diecezji kieleckiej, jest traktowana jako historyczne miejsce chrztu z czasów przedmieszkowych. Wiele uroczystości i spotkań religijnych o wymiarze diecezjalnym i ogólnopolskim ma miejsce właśnie w Wiślicy. Atrakcją Wiślicy są pozostałości fundamentów kościoła św. Mikołaja z X w. oraz gipsowej misy, która jest interpretowana jako naczynie służące do chrztu zbiorowego.

Pierwotny kościół w Wiślicy był romański, następny – większy – także romański z kryptą (XII w.) W jego miejsce w I połowie XIII w. został zbudowany kolejny kościół romański – trójnawowy, z erygowaną przy nim kapitułą kolegiacką.
Obecny kościół zbudował Kazimierz Wielki w poł. XIV w., świątynia była rozbudowywana do końca XIV w. Jest gotycki, murowany z ciosu, z pozostałościami romańskimi. W ołtarzu głównym – wczesnogotycka rzeźba tzw. Madonny Łokietkowej (Uśmiechniętej).

Obok Bazyliki w Domu Długosza z 1460 r. mieści się Muzeum Regionalne. Długosz, słynny kronikarz i prepozyt kapituły wiślickiej, wychowywał tutaj synów Kazimierza Jagiellończyka. Wielu absolwentów szkoły wiślickiej kontynuowało naukę na Akademii Krakowskiej.