Wkład Jana Bosco w zjednoczenie Włoch

Zapowiadając rychłe ukazanie się dwóch publikacji, mówiących o wkładzie świętego Jana Bosco w zjednoczenie Włoch – którego 150-lecie obchodzone jest w tym roku – „L’Osservatore Romano” przynosi najważniejsze wiadomości na ten temat. 31 stycznia przypada lityrgiczne święto założyciela salezjanów.

Artykuł nie jest bynajmniej hagiograficzny, gdyż zaczyna się od przypomnienia, że „Włochy niewątpliwie powstały w taki sposób, którego nie podzielał święty z Turynu”. Z drugiej strony, jak się podkreśla, podjął on tzw. kwestię młodzieżową i należy mu się choćby za to wielkie uznanie.

„L’Osservatore Romano” przypomina, że już w 1846 roku założyciel salezjanów informował władze, że chciałby wpajać młodemu pokoleniu „cztery wartości: miłość do pracy, przystępowanie do świętych sakramentów, szacunek dla wszelkiej zwierzchności i ucieczkę do złego towarzystwa”. „Miał je potem zawrzeć w słynnym sformułowaniu «uczciwy obywatel i dobry chrześcijanin»” – podkreśla watykański dziennik.

W artykule nie przemilcza się faktu, że jeden z podręczników, jakie don Bosco pisał dla młodzieży, „roiło się od błędów gramatycznych i ortograficznych”, ani że historia jego autorstwa, napisana w 1855 roku, została sześćdziesiąt lat później uznana przez Benedetto Croce „za książkę reakcyjną i klerykalną”.

Przyznaje się jednak, że „jeszcze przed rokiem 1861 don Bosco zainwestował w masy młodzieży, ponieważ przyszłość społeczeństwa włoskiego była w jej rękach; dla jej formacji zainwestował w historię Włoch, ponieważ wspólny dom Włochów ma znacznie starsze korzenie, aniżeli zjednoczone państwo”.

„Zainwestował w wiarę katolicką, ponieważ był przekonany, że była ona głęboką duszą kraju; zainwestował w język włoski, prosty, ludowy, ponieważ nie ma narodowej kultury bez języka, który wszyscy mogliby zrozumieć; zainwestował w sztukę, choć niezwykle uboga w środki, oddanej do dyspozycji wychowaniu i poczuciu smaku młodych ludzi, którymi nikt albo prawie się nie interesował” – czytamy w artykule o księdzu Bosco.