Wkrótce międzynarodowe spotkanie ws. zapobiegania wykorzystaniu seksualnemu

Zbliżająca się międzynarodowa konferencja na temat współpracy Kościołów Europy Środkowo-Wschodniej w zakresie zapobiegania wykorzystaniu seksualnemu osób małoletnich oraz XI Tydzień Wychowania to niektóre tematy omawiane podczas czwartkowego spotkania rzecznika Episkopatu Polski z dziennikarzami.

Podczas spotkania z dziennikarzami, na którym rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ poinformował o najważniejszych aktualnych wydarzeniach w Kościele w Polsce, kierownik Biura Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży ks. Piotr Studnicki powrócił do omówienia relacji między Episkopatem Polski a Państwową Komisją ds. Pedofilii.

Jak przypomniał, Komisja zwróciła się do diecezji z żądaniem udostępnienia kopii całości akt kanonicznych procesów karnych w sprawach dotyczących wykorzystania seksualnego osób małoletnich przez duchownych. W maju br. doszło do spotkania delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży abp. Wojciecha Polaka z Państwową Komisją, które dotyczyło tej kwestii.

Abp Polak przedstawił na nim w imieniu Episkopatu wątpliwości prawne co do żądania Państwowej Komisji. Są to wątpliwości zarówno na gruncie prawa państwowego, jak i kościelnego.

Od strony prawa państwowego, zastrzeżenia budzi brak wskazania jasnej podstawy prawnej, na której opiera się prośba o wydanie akt. Wyjaśnienia wymaga także kwestia ochrony wrażliwych danych osobowych zawartych w aktach spraw kościelnych.

Na gruncie prawa kościelnego, istnieje natomiast potrzeba rozstrzygnięcia czy zniesienie sekretu papieskiego dotyczy postępowań sprzed dnia wejścia w życie decyzji papieża Franciszka, a także doprecyzowania zakresu obowiązującej tajemnicy urzędowej. Wątpliwości wiążą się z interpretacją papieskiej „Instrukcji o poufności procedur prawnych” z dnia 17 grudnia 2019 r., dlatego delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży zwrócił się do Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej o stosowną wykładnię i czeka na odpowiedź.

Jak podkreślił ks. Studnicki, nie ma natomiast żadnych trudności w dziedzinie przekazania Państwowej Komisji danych statystycznych na temat seksualnego wykorzystywania małoletnich. Dane te zostały przekazane Komisji 13 sierpnia br. Są to wyniki analiz danych zebranych w ramach dwóch przeprowadzonych kwerend, a także formularze sprawozdawcze, które posłużyły do zebrania tych danych. Raporty te zostały opracowane na prośbę Konferencji Episkopatu Polski przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.

Strona kościelna liczy natomiast na dobrą współpracę z Państwową Komisją w zakresie przeciwdziałania pedofilii i ochrony osób małoletnich w społeczeństwie, w tym także w Kościele katolickim. Kościelne instytucje, m.in. za pośrednictwem funkcjonującej Fundacji Świętego Józefa, wypracowały już metody wsparcia dla osób poszkodowanych, które stają się standardem. W dalszym ciągu jednak nie ma takiego spójnego systemu wsparcia od strony państwowej.

– Kwestia przekazywania akt nie jest jedyną możliwą płaszczyzną współpracy strony kościelnej ze stroną państwową. Tu jest kwestia tzw. prewencji uniwersalnej, czyli takiego wspólnego działania, dzięki któremu można podnieść w Polsce świadomość ludzi. Potrzeba też wsparcia psychologicznego osób pokrzywdzonych, o braku takiego wsparcia przez państwo mówiła sama Komisja. Ze strony Kościoła taka pomoc już staje się standardem, oferują ją i diecezje, i zgromadzenia zakonne. A jeżeli są tu trudności, jest Fundacja Świętego Józefa, która proponuje terapie już dla kilkudziesięciu osób – wyjaśnił ks. Studnicki.

Konferencja odbędzie się pod hasłem „Naszą wspólną misją ochrona dzieci Bożych” w dniach 19-22 września w Warszawie. Międzynarodowe spotkanie ma umożliwić wymianę doświadczeń i zainicjowanie wspólnych działań oraz bliższą współpracą Kościołów w środkowo-wschodniej części Europy w zakresie zapobiegania wykorzystaniu seksualnemu osób małoletnich.

Poszczególne Kościoły tej części Europy realizują tę prewencję w odmiennie zaawansowany sposób, jest jednak coś, co je łączy i skłania do współpracy. – Czujemy, że mamy wspólną historię i ona nas trochę warunkuje w zmierzeniu się z tym tematem. Pojawia się pytanie, na ile owo dziedzictwo postsowieckie, oparte o mentalność „homo sovieticus”, utrudnia rozwiązywanie problemów – powiedział ks. Piotr Studnicki, kierownik Biura Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Wśród zarejestrowanych blisko 80 uczestników są członkowie Papieskiej Komisji, biskupi, wyżsi przełożeni zakonów męskich i żeńskich, a także osoby świeckie działające w obszarze ochrony małoletnich w poszczególnych krajach. Reprezentują Kościół rzymskokatolicki i greckokatolicki z Polski, Albanii, Chorwacji, Słowenii, Węgier, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Czech, Słowacji, Ukrainy, Rosji, Estonii, Łotwy, Litwy, Białorusi, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Kosowa.

W ramach konferencji planowanych jest kilka wykładów oraz paneli dyskusyjnych. Zgodnie z motywem przewodnim każdego z dni konferencyjnych, skupią się one wokół zagadnień: „odpowiedzialność – rozliczalność – przejrzystość”. Wśród prelegentów znaleźli się: przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich (PCTM) kard. Seán O’Malley, ks. prof. Tomáš Halík z Czech, ks. Grzegorz Strzelczyk z Polski, prof. Myriam Wijlens, Teresa Morris Kettelkamp i sędzia Neville Owen – członkowie Papieskiej Komisji oraz współpracujący z PCTM prof. Paweł Wiliński. Planowane jest również wysłuchanie przesłania Ojca Świętego Franciszka, skierowanego do uczestników konferencji.

W trakcie obrad planowane są dwa spotkania z dziennikarzami: w poniedziałek 20 września o godz. 13.00 i w środę 22 września ok. godz. 13.00, na zakończenie konferencji.

Dostępna jest już strona internetowa konferencji www.ochronadzieci.eu w językach: polskim, angielskim i włoskim. Oprócz podstawowych informacji i programie wydarzenia ma ona posłużyć do rejestracji zainteresowanym mediom.

Organizatorami wydarzenia są Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich i Konferencja Episkopatu Polski.

Podczas czwartokowego spotkania z dziennikarzami dr Aneta Rayzacher-Majewska, konsultor Komisji Wychowania Katolickiego KEP, omówiła przypadający w dniach 12-19 września XI Tydzień Wychowania Katolickiego. Jest to coroczna inicjatywa Komisji Wychowania Katolickiego KEP i Rady Szkół Katolickich. Na tę okoliczność przygotowywane są pomoce katechetyczne dostępne na stronie tydzienwychowania.pl, a także płyta z prelekcjami. Biskupi wystosowują też z tej okazji list pasterski.

Zdaniem dr. Rayzacher-Majewskiej, Tydzień Wychowania to inicjatywa potrzebna, pomyślana jako wyraz troski o dobro młodzieży i dzieci, w tym roku szczególnie otaczanych opieką ze względu na pandemię i towarzyszące jej problemy. Jest to też forma zwrócenia uwagi wszystkich ludzi dobrej woli na pilną potrzebę wychowania jako pomoc w szukaniu prawdy, która powinna być fundamentem wychowania.

Konsultorka wyraziła jednak ubolewanie, że jest to inicjatywa wciąż niedowartościowana, realizowana głównie w szkołach katolickich, choć powoli włączają się w nią także szkoły nie prowadzone przez wspólnoty kościelne. Tymczasem Tydzień Wychowania może przyciągać również osoby oddalone od Kościoła. Uniwersalnym przykładem dla współczesnych ojców jest Święty Józef. Jemu bowiem poświęcona jest ta inicjatywa w tym roku.

Tegoroczny Tydzień Wychowania będzie obchodzony pod hasłem: „W blasku ojcostwa św. Józefa”. W rozważaniach przygotowanych i udostępnianych m.in. w serwisie Youtube ks. dr Marek Studenski ukazuje świętego jako inspirujący przykład wychowawcy z sercem otwartym na Boga.