Wykład na Cmentarzu Żydowskim na temat symboli obrazów wykutych na macewach

O symbolice obrazów wykutych na macewach m.in. o menorze, wężu zwiniętym w koło, lewiatanie – symbolu czasów mesjańskich, koronie, lwie, jeleniu, złamanych świecach, ptakach symbolizujących ludzką duszę – opowiadała znawczyni symboliki nagrobnej – Monika Krajewska 18 stycznia br. na Cmentarzu Żydowskim w Kielcach kilkudziesięciu uczestnikom Kieleckich Spotkań Chrześcijańsko – Żydowskich, którzy przybyli mimo opadów śniegu.

Zdaniem znawczyni symboliki nagrobnej i kaligrafii hebrajskiej, symbole, a szczególnie te wykute na macewach, są odzwierciedleniem żydowskich wartości.

– Symbole głównie odnoszą się do życia zmarłych osób. To, co jest na nagrobkach jest upamiętnieniem zasług tego, co było najbardziej cenione w ich życiu. Dwa najbardziej ważne symbole i jednoznaczne w tym sensie, że mówiące o zmarłym przed lekturą epitafium, są błogosławiące dłonie i dzbanek z misą – opowiadała Monika Krajewska. – Błogosławiące dłonie mówią o tym, że zmarły pochodzi od rodu Kochena, mającego swoje korzenia w rodzie Aarona. Natomiast dzban i misa odnoszą się do rodu Lewitów. Obecnie ten podział nie ma praktycznego znaczenia dla Żydów, a jedynie symboliczny i honorowy – wyjaśniła.

Obecny Cmentarz Żydowski na Pakoszu jest rekonstrukcją zniszczonego w czasie wojny cmentarza założonego w 1868 roku w oparciu o projekt architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego.
W czasie wojny Niemcy dewastując kirkut, wcześniej dokonali na nim masowych egzekucji Polaków i Żydów. W 1946 roku pochowano na nim żydowskie ofiary pogromu kieleckiego. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1965. W wyniku przeprowadzonych w 1981 i 2007 prac renowacyjnych utworzone zostało lapidarium wykonane z macew, na których zachowały się wykute obrazy i epitafia.

Monika Krajewska na co dzień prowadzi zajęcia z plastyki z elementami kultury żydowskiej w Prywatnej Szkole Podstawowej Lauder-Morasha w Warszawie oraz warsztaty wycinanek żydowskich i kaligrafii hebrajskiej.

19 stycznia br. o godz. 14 w VI liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego przeprowadzone zostaną warsztaty dla nauczycieli ze świętokrzyskich szkół nt. „Nauczanie o Zagładzie z uwzględnieniem historii lokalnej. Od doświadczenia zła do czynienia dobra”. Konferencja uwzględni problemy z historii II wojny światowej, jak i późniejsze – m.in. ludobójstwo w Rwandzie, ale też funkcjonowanie w życiu społecznym dzisiaj. Prowadzący warsztaty w swych wystąpieniach skupią się na tym jak „doświadczenia zła” wykorzystać „do czynienia dobra” oraz jaką rolę odgrywają uprzedzenia i stereotypy w życiu społecznym.

Przedstawiony również zostanie projekt wybitnego psychologa Philipa Zimbardo (autora słynnego eksperymentu więziennego). Warsztaty poprowadzą dziennikarz Wojciech Tochman, psycholog dr Michał Bilewicz oraz dr Dorota Krzemionka. Rozpocznie je wystąpienie Benjamina Ousleya Nasemana z konsulatu USA w Krakowie.

Natomiast o godz. 18.15 w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej rozpocznie się spotkanie z Konstantym Gebertem i Wojciechem Tochmanem pt. „Anatomia ludobójstwa. Ludzie ludziom”.

Organizatorem II Kieleckich Spotkań Chrześcijańsko Żydowskich Tikkun-Naprawa jest Stowarzyszenie im. Jana Karskiego, współorganizatorem Urząd Miasta Kielce. Patronat medialny objęła Katolicka Agencja Informacyjna.