Drukuj Powrót do artykułu

XI Ogólnopolskie Sympozjum Prawa Wyznaniowego

15 maja 2014 | 17:29 | mt, łsz Ⓒ Ⓟ

O aktualnych problemach wolności myśli, sumienia i wyznania debatują w murach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego najwybitniejsi specjaliści z dziedziny prawa wyznaniowego w Polsce.

W dniach 14-17 maja odbywa się tam ogólnopolskie sympozjum, w czasie którego poruszane są tematy związane m.in. z kwestiami majątkowymi i finansowymi Kościołów i związków wyznaniowych, ale także prześladowań chrześcijan, ideą wolności religijnej, relacji między państwem a związkami wyznaniowymi oraz najbardziej aktualne zagadnienia związane z klauzulą sumienia. Otwarcia konferencji dokonał ks. dr hab. Piotr Stanisz, dziekan Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, kierownik Katedry Prawa Wyznaniowego oraz dr hab. Tadeusz Zieliński, prof. Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej prezes Polskiego Towarzystwa Prawa Wyznaniowego.

W pierwszej sesji poruszono tematy związane z asygnatą podatkową na związki wyznaniowe, finansowaniem przedszkoli wyznaniowych i problemy dotyczące rewindykacji majątku dawnych stowarzyszeń katolickich.

W referacie o asygnacie podatkowej, prof. Zieliński wskazał wśród wielu zalet przede wszystkim wady ustawy. Jako sprawy problematyczne określił: tryb powstania ustawy regulującej asygnatę podatkową oraz źle ujęte w niej kwestie majątkowe. Ponadto ustawa jest problematyczna w perspektywie zawartego konkordatu. Profesor zastanawiał się czy jest możliwość powstania zwykłej ustawy dotyczącej asygnaty podatkowej, nie wymagającej zgody parlamentu RP o randze umowy międzynarodowej pomiędzy Stolicą Apostolską a państwem polskim. Włączone w to mogłyby być inne Kościoły i związki wyznaniowe. Ogólnym problemem wystąpienia prof. Zielińskiego było finansowanie związków wyznaniowych z środków publicznych.

Drugi prelegent – dr Piotr Michalik z Krakowa i zajął się problemem finansowania przedszkoli wyznaniowych. – Każdy związek wyznaniowy, który posiada status osoby prawnej może zakładać i prowadzić przedszkola. Wówczas będzie odpowiadał za działalność, także finansową, prowadzonych placówek – zaznaczył. Następnie skupił się na podziale przedszkoli na publiczne i niepubliczne wykazując szereg różnic w odniesieniu do przedszkoli publicznych, m.in. realizację podstawy programowej, czy pięciogodzinną bezpłatną opieką nad dziećmi. Kolejno omówił nowelizacje ustawy o finansowaniu przedszkoli, gdzie zawarto zmniejszenie opłat za ponad pięciogodzinną opiekę nad dzieckiem do maksymalnie 1zł/h, co sprawiło dużą trudność w utrzymaniu publicznych przedszkoli wyznaniowych.

Ostatnim prelegentem pierwszej sesji był Marek Strzała z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swoim referacie omówił aktualne problemy dotyczące rewindykacji majątku dawnych stowarzyszeń katolickich szczególnie na kanwie środowiska krakowskich sądów. Przedstawił aktualny stan prawny, jeśli chodzi o dysponowanie i zarządzanie majątkami kościelnymi, które zostały nabyte wskutek zasiedzenia. – Te majątki, nieruchomości najczęściej są w sąsiedztwie gruntów parafii, stąd kłopotliwe wydaje się ich swobodne wykorzystywanie przez nowych nabywców – podkreślał Strzała. Jako uszczuplenie majątków kościelnych wskazał wyniki dwóch wojen światowych. Według prelegenta są trzy drogi wyjścia z tej trudnej sytuacji: przekazanie dóbr władzom kościelnym, reaktywowanie stowarzyszeń katolickich i przekazanie im dóbr, formalne zasiedzenie przez inny podmiot.

Drugiej sesji poświęconej niezwykle aktualnemu problemowi prześladowania chrześcijan, przewodniczył ks. prof. Józef Krukowski. Temat „Prześladowania chrześcijan w krajach islamskich” podjął ks. prof. Henryk Misztal, który zauważył, iż problem ten dotyka zarówno chrześcijan, jak i wyznawców innych religii. Pod pojęciem prześladowania, jak wskazał, należy rozumieć stałe przykrości, szykany, tortury, więzienie, czy konfiskaty mienia. – Według najnowszych źródeł, islam wojujący jest na pierwszym miejscu wśród prześladowców chrześcijan. Na drugim jest hinduizm, a na trzecim reżimy totalitarne – podkreślił prelegent. Zwrócił uwagę na fakt, iż prawodawstwo islamskie nie dopuszcza publicznego wyznawania innej religii.

Ks. prof. Misztal podkreślił zarazem, że na islam nie można patrzeć przez pryzmat odłamów fundamentalistycznych czy terrorystycznych. – To nie tyle fundamentalizm, a fanatyzm jest odpowiedzialny za prześladowania – stwierdził prelegent. – Agresywny islam to niewielki ułamek całej religii – dodał.

Na zakończenie swojego wystąpienia ks. prof. Misztal wyraził nadzieję, że „może modlitwa chrześcijan, cierpliwy dialog zapoczątkowany przez papieża Pawła VI i kontynuowany przez Jana Pawła II, wykluczenie społeczne fundamentalistów, będą skuteczniejszymi środkami od wojen”.

Kolejny prelegent prof. Andrzej Szymański swój referat rozpoczął od danych statystycznych dotyczących prześladowań i zabójstw chrześcijan m.in. w Syrii. – Co 5 minut na świecie ginie chrześcijanin, 200 mln jest brutalnie prześladowanych. Odsetek chrześcijan wśród prześladowanych sięga 75 proc. Pali się kościoły, księży zmusza się do błogosławienia homoseksualnych związków, a personelowi medycznemu odmawia się prawa do wyrażania sprzeciwu sumienia – ubolewał nad realnym problemem chrześcijan. – W Polsce obecne władze zdają się tworzyć atmosferę przyzwolenia na dyskryminację chrześcijan – dodał Szymański.

– Jako prawnicy możemy uczynić wiele. Wiele mogą też uczynić stowarzyszenia prawnicze. Walkę podjąć mogą też stowarzyszenia zrzeszające personel medyczny. W mojej ocenie jednak to nie prześladowania, ale obojętność na nie są większym zagrożeniem w dzisiejszych czasach – ocenił prelegent.

Ostatnim prelegentem drugiej sesji był dr Przemysław Czarnek, który poruszył problem rozumienia wolności w kontekście sporu o treść wolności religijnej w Polsce. Przypomniał dyskusje z ostatnich lat dotyczące np. obecności krzyża w sali obrad Sejmu RP, odgrywania jasełek w szkołach czy udziału funkcjonariuszy publicznych w Mszach świętych z okazji oficjalnych obchodów świąt państwowych. – Wolność wyraża się w dwóch aspektach: pozytywnym jako „prawo do”, czyli wolność do działania oraz negatywnym „wolność od”, czyli wolność od przymusu – wyjaśnił.

– Wolność religijna to prawo do samookreślenia się religijnego. Definiowana jest również jako wolność myśli, sumienia i wyznania – podkreślił prelegent. – Eksponowanie symboli religijnych nie jest zabronione przepisami prawa. Umieszczanie krzyża w przestrzeni publicznej również mieści się w ramach możliwości uzewnętrzniania symboli – przekonywał Czarnek, gdyż dyskomfort odczuwany przez ateistów nie jest w żaden sposób ograniczeniem ich wolności religijnej. – Warto podkreślić, iż tolerancja religijna jest obowiązkiem nie tylko większości, ale i mniejszości. Ateiści czy innowiercy mają taki sam obowiązek poszanowania praw większości katolickiej – tym zakończył swoje wystąpienie.

W czasie trzeciej sesji, której przewodniczył prof. Ryszard M. Małajny, poruszone zostały najważniejsze relacje między państwem, a związkami wyznaniowymi. Pierwszym prelegentem był ks. prof. Wojciech Góralski z UKSW, który rozważał sprawę ratyfikacji konkordatu z 1993 roku w pracach Komisji Wspólnej Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski. Następnie głos zabrał dr Paweł Borecki z UW skupiając się na przedwojennym ustawodawstwie wyznaniowym w odniesieniu do współczesnego polskiego porządku prawnego. Tematyka została poszerzona przez wystąpienie dr Konrada Walczuka z UPH Siedlce o aspekt działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego w odniesieniu do konstytucyjnej zasady autonomii i wzajemnej niezależności państwa i związków wyznaniowych.

Sesji IV przewodniczył ks. dr hab. Jan Krajczyński, prof. UKSW. Poświęcona ona była szerokiemu i bardzo aktualnemu zagadnieniu jakim jest klauzula sumienia. O nowej interpretacja klauzuli sumienia mówił autorytet w dziedzinie prawa wyznaniowego, ks. prof. dr hab. Ryszard Sztychmiler z UWM. Gospodarza konferencji, czyli Katolicki Uniwersytet Lubelski, reprezentował dr Michał Skwarzyński omawiając kwestie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie klauzuli sumienia. Ostatnie wystąpienie w tej sesji wygłosiła dr Marta Osuchowska z UKSW analizując problemy związane z realizacją klauzuli sumienia w Ameryce Łacińskiej.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.