Drukuj Powrót do artykułu

Zabytkowa Biblia, odkryta w archiwum parafii w Rajczy, wciąż rodzi wiele pytań

22 stycznia 2022 | 12:58 | rk | Rajcza Ⓒ Ⓟ

Sample Fot. diecezja.bielsko.pl

Odkryto najstarszy znany egzemplarz Pisma Świętego przechowywany w parafiach diecezji bielsko-żywieckiej. Wydana w 1561 r. w Pradze Biblia znajdowała się dotąd w archiwum parafii w Rajczy na Żywiecczyźnie, przy granicy polsko-słowackiej. Stamtąd trafiła w ręce ks. dr. Czesława Chrząszcza, archiwisty i notariusza w bielskiej kurii, który podkreśla, że wokół zagadkowego woluminu jest wciąż wiele pytań.

Egzemplarz zabytkowej Biblii jest starannie wydany, wzbogacony kunsztownymi ilustracjami i pięknymi inicjałami, rozpoczynającymi rozdziały poszczególnych ksiąg i akapitów. „To Biblia zapisana w języku czeskim. Obejmuje ona zarówno księgi proto-, jak i deuterokanoniczne – te ostatnie umieszczono na jej końcu” – wyjaśnia ks. Chrząszcz, wskazując, że prawdziwym odkrywcą zabytku jest proboszcz rajczański ks. Andrzej Zawada.

Księga nie ma ani okładki, ani też strony tytułowej. Zdaniem notariusza, nosi ona też wyraźne „blizny” z przeszłości. „W jakichś – zapewne dramatycznych – okolicznościach wydarto z niej pierwsze strony i cały Nowy Testament. Mimo to jest bezcennym zabytkiem. Trzy tygodnie temu wróciła z komory fumigacyjnej w Katowicach, w której poddano ją dezynfekcji” – tłumaczy i jednocześnie przyznaje, że niedawno udało się mu wolumin zidentyfikować.

„Dokładnie taki sam egzemplarz znajduje się w Bibliotece Seminaryjnej w Paradyżu. To Biblia wydana w 1561 roku w Pradze przez Jerzego Melantricha, tamtejszego drukarza i wydawcy. Mamy przed sobą najstarszy znany egzemplarz Pisma Świętego przechowywany w parafiach diecezji bielsko-żywieckiej” – zapewnił, precyzując, że pochodzi on z trzeciego wydania tej Biblii.

Według kapłana, Biblia mogła być prywatną własnością ks. Wawrzyńca Homolki, jednego z XIX-wiecznych proboszczów rajczańskich, rodowitego Czecha. „Może służyła księżom w prowadzeniu duszpasterstwa wśród ludności słowackiej, którzy w wieku XVII i później przychodzili do Rajczy po słowo Boże i sakramenty święte, czy też w którymś momencie została po prostu przyniesiona na plebanię przez jakąś nieznaną osobę?” – zastanawia się ks. Chrząszcz.

Obecnie zabytkowa Biblia znajduje się w Bibliotece i Archiwum Diecezjalnym w Bielsku-Białej. Zostanie jednak zwrócona parafii.
Jiři Melantrich (1511 -1580) był czeskim drukarzem i nakładcą. Od 1552 prowadził drukarnię w Pradze, w której wydał ok. 200 dzieł, często zdobionych drzeworytami, m.in. Biblię zw. Melantriska. Użyte w „Biblii z Rajczy” litery pozbawione są jednak znaków diakrytycznych, charakterystycznych dla współczesnego języka czeskiego.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.