„Zapal Światło Wolności”. 13 grudnia dniem modlitwy za ofiary stanu wojennego.

światłoDziś 13 grudnia przypada 44. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce i dzień modlitw za ofiary tego czasu. Od wielu lat Kościół katolicki włącza się tego dnia w inicjatywę „Zapal Światło Wolności”. Polega ona na postawieniu w oknie zapalonej świecy upamiętniającej ofiary stanu wojennego w naszym kraju.

W 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego Instytut Pamięci Narodowej zaprasza mieszkańców Warszawy oraz wszystkich zainteresowanych do udziału w uroczystości „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”. Wydarzenie odbędzie się 13 grudnia 2025 r. od godz. 18.30 przy Krzyżu Papieskim na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W uroczystościach weźmie udział dr hab. Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Obchody są kontynuacją wieloletniej tradycji upamiętniania ofiar komunistycznych represji oraz wyrażania solidarności z tymi, którzy sprzeciwiali się reżimowi.

Niech bolesna historia tamtych dni przypomina nam, jak wielkim darem jest wolność. Niech jednocześnie uczy nas troski o pokój, jedność i szacunek wobec każdego człowieka – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda SAC. Zachęcił też, by w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w sposób szczególny „pamiętać o tych, którzy wtedy cierpieli, tracili wolność, bezpieczeństwo i swoich bliskich.”

„Niech bolesna historia tamtych dni przypomina nam, jak wielkim darem jest wolność. Niech jednocześnie uczy nas troski o pokój, jedność i szacunek wobec każdego człowieka” – wskazał abp Wojda.

Idea „Światła Wolności” nawiązuje do symbolicznego gestu z grudnia 1981 roku, kiedy – w odpowiedzi na dramatyczne wydarzenia w ogarniętej stanem wojennym Polsce – prezydent USA Ronald Reagan oraz papież Jan Paweł II zaapelowali do mieszkańców wolnego świata o zapalenie świec w oknach jako znak wsparcia i sprzeciwu wobec działań władz komunistycznych.

„Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić” – mówił wówczas prezydent Reagan. Świece rozbłysły wtedy m.in. w Białym Domu i w Pałacu Apostolskim, a Polacy w kraju odpowiadali na ten apel, wyrażając w ten sposób swoją nadzieję i determinację.

Tegoroczne uroczystości rozpoczną się o godz. 18.30 projekcją filmu dokumentalnego Biura Edukacji Narodowej IPN pt. „Nić nadziei”. Punkt kulminacyjny obchodów nastąpi o godz. 19.30 – znicze pod Krzyżem Papieskim zapalą wtedy zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski oraz zaproszeni przedstawiciele korpusu dyplomatycznego.

Wydarzeniu towarzyszy wystawa „Nieznanemu – Rodacy. 1925–2025” przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN, poświęcona historii Grobu Nieznanego Żołnierza i genezie podobnych miejsc pamięci powstałych w II Rzeczypospolitej. Wystawa dostępna będzie na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego do 15 grudnia 2025 r.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do udziału w wydarzeniu i do zapalenia własnych „świateł wolności” – znaku pamięci o ofiarach stanu wojennego oraz wyrazu przywiązania do solidarności i wolności, o które tak wielu musiało walczyć.

Wydarzenie zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Karola Nawrockiego.

Do upamiętniania ofiar stanu wojennego zaprasza w ramach organizowanych obchodów Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Więzienie mokotowskie było jednym z tych miejsc, w którym po 13 grudnia przetrzymywano aresztowanych działaczy opozycji antykomunistycznej.

– Niepodległość, solidarność, wolność słowa i sumienia, godność ludzkiej pracy – to idee, za które wielu trafiało do więzienia. Rakowiecka 37 była jednym z tych miejsc, gdzie po wprowadzeniu stanu wojennego osadzano tych, którzy sprzeciwili się władzy narzuconej przez Moskwę – mówi Adrianna Garnik, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, zachęcając do odwiedzenia placówki tego dnia.

O godz. 9.30 w świetlicy muzealnej celebrowana będzie Msza św., po niej (godz. 10.30) – Apel Pamięci, któremu będzie towarzyszyć złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą ofiarom stanu wojennego.

W południe w Pawilonie XII nastąpi otwarcie wystawy „Wolność jest w nas”. Jest ona poświęcona stanowi wojennemu powstała w historycznym pawilonie więziennym, w którym po wprowadzeniu stanu wojennego internowani zostali działacze opozycji demokratycznej. Ekspozycja opowiada nie tylko o samej istocie wprowadzenia zbrodniczego stanu wojennego, ale także o jego tragicznych skutkach. Autorzy przywołują również takie wydarzenia jak pacyfikacja kopalni „Wujek”, brutalne tłumienie manifestacji w Warszawie oraz zbrodnię lubińską.

Od 10 grudnia dostępna będzie w starej drukarni wystawa „Ślady, których miało nie być” prac trzynastu młodych twórców studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wiosną grupa studentów zwiedziła Muzeum – na podstawie zdobytych doświadczeń oraz własnej wiedzy opracowali koncepcje artystyczne, które następnie przekształcili w dzieła – obrazy, rzeźby i instalacje.

Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku zaprasza na uroczystości i cykl wydarzeń upamiętniających ofiary Grudnia 1970 i stanu wojennego 1981. W ramach wystawy „Dwa Grudnie” odbędą się trzy spacery po wystawie stałej ECS, podczas których ci bohaterowie i świadkowie wydarzeń (Danuta Kuroń, Andrzej Czuma i Mieszko Zieliński) podzielą się swoimi wspomnieniami. Wszystkie spacery opatrzone są przymiotnikiem „subiektywne”, bo każdy z przewodników opowiada swoją własną, bardzo osobistą historię.

W południe przed Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej nastąpi złożenie kwiatów i zapalenie zniczy oraz upamiętnienie ofiar w 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Dzień zakończy się pokazem mało znanych materiałów filmowych i muzealiów na co dzień przechowywanych w archiwalnym magazynie, traktujących o gdańskim pomniku Poległych Stoczniowców 1970.

W całym kraju w sobotę 13 grudnia celebrowane będą Msza św. w intencji Ojczyzny w 44. rocznicę wprowadzenia staniu wojennego. Jedna z nich odprawiona zostanie o godz. 18.00 w kościele pw. św. Rocha w Białymstoku. Do uczestnictwa w uroczystości zaprasza Klub Więzionych, Internowanych, Represjonowanych w Białymstoku.

Modlitwy za ofiary tragicznych wydarzeń z Grudnia 1970 i 1981 w sposób szczególny co roku gromadzą także wiernych w kościołach archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, gdańskiej i katowickiej.