Zgrzyt medialny

Papieskie Rady ds. Środków Społecznego Przekazu oraz ds. Świeckich skrytykowały utworzenie Międzynarodowej Organizacji Katolików w Mediach (ICOM).

Ich list został opublikowany 19 lipca w Rzymie. Na 23 listopada jest zaplanowane w Verbanii we Włoszech pierwsze zgromadzenie generalne ICOM. Organizacja została powołana do życia w kwietniu br. po tym jak miesiąc wcześniej Papieska Rada ds. Świeckich cofnęła Międzynarodowej Katolickiej Unii Prasy (UCIP) status stowarzyszenia katolickiego. W liście do kierownictwa UCIP Rada zażądała natychmiastowego usunięcia słowa „katolicka” z nazwy Unii. Powołała się na przy tym na nieprzestrzeganie przez dłuższy czas statutów organizacji, zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską. Sytuacja nie zmieniła się również po osobistych rozmowach z kierownictwem UCIP w Rzymie.

List wyrażał jednocześnie pochwałę dla „dobrej służby”, jaką w minionych latach pełniła UCIP i apelował do dziennikarzy i pracowników mediów, by w dalszym ciągu działali na rzecz głoszenia orędzia chrześcijańskiego w świecie mediów.

Obecnie Stolica Apostolska zarzuciła ICOM, że „niezgodnie z prawem” przywłaszczyła sobie intelektualne, ekonomiczne i historyczne dziedzictwo UCIP. To samo dotyczy logo oraz strony internetowej. Jednocześnie Papieskie Rady zaleciły poszukiwanie nowych form organizacji dla dziennikarzy, którzy „pragną pozostać we wspólnocie z Kościołem katolickim”.

Papieska Rada ds. Świeckich wyjaśniła w liście do UCIP z marca br., że podjęła swoją decyzję w oparciu o kanon 300 Kodeksu Prawa Kanonicznego, mówiący o tym, że „żadne stowarzyszenie nie może przybrać nazwy «katolickie», chyba że za zgodą kompetentnej władzy kościelnej”. Jako kompetentny w tym przypadku organ watykański, Rada ds. Świeckich porozumiała się w tej sprawie z Sekretariatem Stanu Stolicy Apostolskiej oraz z Papieską Radą ds. Środków Społecznego Przekazu. Jednocześnie przypomniała, że uznanie stowarzyszeń przez Kościół opiera się na poszanowaniu przyjętych statutów, a brak ich przestrzegania powoduje rewizję podstawowych dokumentów.

Konkretnie, UCIP nie przestrzegała zawartych w statutach norm, dotyczących m.in. zgromadzeń generalnych i ich porządku dziennego, a także podejmowała nieodpowiednie decyzje personalne. Na przykład na ostatnim kongresie w Burkina Faso nie było ani przewodniczącego, ani dwóch wiceprzewodniczących, nie przyjechał także skarbnik UCIP. Wśród „ponad tysiąca uczestników ze wszystkich kontynentów, w tym 455 dziennikarzy”, było na tym spotkaniu jedynie 14 uprawnionych do głosowania członków UCIP. Tak mała ich liczba dowodzi „małego zainteresowania członków tym wydarzeniem”.

W niedostatecznym też stopniu przeprowadzono zmiany w Prezydium UCIP – uważa Papieska Rada ds. Świeckich. Ponadto sekretarz generalny, który był jedynym od 15 lat etatowym pracownikiem Unii, wielokrotnie samowolnie wykluczał z głosowania uczestników zgromadzeń generalnych. Organizacja nie była dostatecznie transparentna, posiadała znaczne braki w komunikacji, za co Papieska Rada ds. Świecka czyniła odpowiedzialnym „w znacznym stopniu” sekretarza generalnego UCIP, Josepha Calstas-Chittilappilly.

Po decyzji Papieskiej Rady ds. Świeckich w liście do członków UCIP przewodniczący tej organizacji, Bernhard Sassmann oświadczył, że „jego funkcja jako przewodniczącego UCIP jest nieaktualna”. W liście z 28 kwietnia Sassmann poinformował też, że zależy mu na tym, aby „znaleźć nową nazwę dla organizacji i ją przegłosować, aby móc w godny sposób kontynuować cenną pracę tego ważnego stowarzyszenia”. Było to podstawą do utworzenia Międzynarodowej Organizacji Katolików w Mediach, która to organizacja miałaby stanowić „światowe forum ludzi mediów w dziennikarstwie świeckim i wyznaniowym”.

Międzynarodowa Katolicka Unia Prasy (Union Catholique Internationale de la Presse) z siedzibą w Genewie powstała w 1927 r. W jej ramach działało osiem specjalistycznych agend skupiających: dziennikarzy, prasę codzienną, czasopisma, naukowców, prasę kościelną, agencje informacyjne, wydawców książek i fotoreporterów.

UCIP była jedną z kilku organizacji katolickich o zasięgu międzynarodowym, działających w mediach. Jej członkami byli dziennikarze katoliccy ze 120 krajów na wszystkich kontynentach, pracujący zarówno w kościelnych, jak i w świeckich środkach komunikacji. Celem organizacji było rozwijanie dziennikarstwa inspirowanego wartościami chrześcijańskimi na wysokim poziomie zawodowym. Od 2009 r. jej przewodniczącym był Austriak, Bernhard Sassmann, dyrektor artystyczny jednej z agencji reklamowych. Jego poprzedniczka, wybrana w grudniu 2008 r. w Sherbrooke (Kanada) Else Marie Strivens z RPA nie została zaakceptowana przez przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Świeckich, kard. Stanisława Ryłkę. Krytyczna ocena przez watykańskiego hierarchę sposobu wyboru spotkała się ze zrozumieniem władz UCIP.

Międzynarodowe kongresy UCIP odbywały się od 1965 r. co trzy lata. Ostatni z nich, 22. z kolei, odbył się w dniach 12-19 września 2010 r. w stolicy Burkina Faso – Wagadugu i był poświęcony problematyce mediów w służbie sprawiedliwości, pokoju i dobrego zarządzania w świecie nierówności i ubóstwa. Gościem kongresu był przewodniczący Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, abp Claudio Maria Celli.