Złoty jubileusz kapłaństwa Prymasa Polski

Prymas Polski abp Józef Kowalczyk będzie obchodził 14 stycznia złoty jubileusz kapłaństwa. Za dar powołania podziękuje wspólnie z kursowymi kolegami w katedrze gnieźnieńskiej. Główne uroczystości jubileuszowe odbędą się w kwietniu.

Msza św. pod przewodnictwem i z homilią Prymasa Polski rozpocznie się w sobotnie południe w katedrze gnieźnieńskiej. W Eucharystii uczestniczyć będą kapłani, którzy wspólnie z abp. Józefem Kowalczykiem przyjęli święcenia kapłańskie 14 stycznia 1962 r. w konkatedrze w Olsztynie.

Główne uroczystości jubileuszowe z udziałem Episkopatu Polski zaplanowano na 28 i 29 kwietnia. Odbędą się one w łączności z dorocznym odpustem ku czci św. Wojciecha – patrona archidiecezji gnieźnieńskiej i Polski.

Abp Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 r. w Jadownikach Mokrych koło Tarnowa. W 1952 r. ukończył miejscową szkołę podstawową i w roku następnym rozpoczął naukę w gimnazjum w Radłowie. Egzamin maturalny zdał w 1955 r. Jak przyznał w wywiadzie-rzece „Świadectwo i służba” powołanie rodziło się powoli.

„Księdzem się nie urodziłem i mam odwagę o tym mówić. Nie urodziłem się księdzem, lecz normalnym dzieckiem, żyjącym w konkretnej rodzinie, dzieckiem, które stopniowo rozwijało swoje zainteresowania. Oczywiście myśli o kapłaństwie pojawiały się, ale interesowały mnie także inne dziedziny życia, np. mechanika (…) Decyzja o wstąpieniu do seminarium duchownego nie była podjęta na zasadzie błysku światła i nie była pozbawiona wątpliwości. Być może niektórzy takie decyzje podjęli pod wpływem olśnienia. Natomiast ja zmagałem się z tą decyzją i rozważałem różne możliwości” – mówił w rozmowie z ks. Rafałem Markowskim.

W 1956 r. wstąpił Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie – najstarszego w Polsce. Po sześciu latach, 14 stycznia 1962 r., w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie przyjął święcenia kapłańskie z rąk bp. Józefa Drzazgi. W tym samym roku otrzymał nominację na wikariusza parafii pw. Świętej Trójcy w Kwidzynie. Do jego obowiązków należała m.in. katechizacja. Rok później rozpoczął studia specjalistyczne najpierw na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. W 1965 r. wyjechał do Rzymu, by studiować na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego, gdzie w 1968 r. uzyskał tytuł doktora.

W tym czasie, oprócz studiów zasadniczych, ukończył kurs kanonicznej praktyki administracyjnej przy Kongregacji Soboru (dzisiaj Kongregacja Kleru), podjął współpracę z Sekretariatem Generalnym Synodu Biskupów w Rzymie oraz uczęszczał na studium przy Tajnym Archiwum Watykańskim (ukończone dyplomem archiwisty). Pracował także jako obrońca węzła małżeńskiego w Najwyższym Trybunale Apostolskim Roty Rzymskiej, a koniec 1969 r. rozpoczął pracę w Kongregacji ds. Dyscypliny Sakramentów i w Zespole Stolicy Apostolskiej ds. Stałych Kontaktów roboczych z przedstawicielami rządu PRL.

Abp Józef Kowalczyk był jednym z najbliższych współpracowników papieża Jana Pawła II. Dwa dni po wyporze Polaka zlecono mu misję utworzenia polskiej sekcji watykańskiego Sekretariatu Stanu. W tym samym roku został mianowany przewodniczącym Komisji ds. Publikacji pism Karola Wojtyły sprzed powołania go na Biskupa Rzymu. Funkcję tę pełnił aż do 2000 r. W 1981 r. brał czynny udział w ustanowieniu Watykańskiej Fundacji Jana Pawła II i opracowaniu jej statutu. Wielokrotnie towarzyszył Janowi Pawłowi II w jego pielgrzymkach.

W 1989 r. po wznowieniu stosunków dyplomatycznych między Polską i Watykanem został mianowany nuncjuszem apostolskim w Polsce i podniesiony do godności arcybiskupa. Jako dewizę posługi biskupiej abp Kowalczyk wybrał słowa: „Fiat voluntas Tua” (Bądź wola Twoja). W liście dziękczynnym za udzielenie sakry, napisał: „Mam pełną świadomość zaufania, jakim zostałem obdarzony, oraz obowiązków, jakie przede mną stawia nowe powołanie w Kościele. Za przykładem Maryi, Matki Chrystusa i Matki Kościoła, odpowiadam na to wezwane słowem fiat – i Jej całą tę posługę zawierzam”. W herbie biskupim herbie zawarł swoje dziedzictwo: pług, który oznacza ziemię i lud, z którego wyszedł oraz krzyż, znak zbawienia.

Funkcję nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Kowalczyk pełnił przez 21 lat będąc tym samym najdłużej urzędującym w jednym kraju dyplomatą watykańskim. W czasie swojej misji doprowadził do przywrócenia ordynariatu polowego Wojska Polskiego w 1991 r. oraz przygotował całościową reorganizację kościelnych struktur administracyjnych w Polsce, która dokonała się w 1992 r. Negocjował tekst umowy konkordatowej i 28 lipca 1993 r. podpisał Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską.

W maju 2010 r. papież Benedykt XVI mianował abp. Józefa Kowalczyka arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim, Prymasem Polski. Abp Kowalczyk odbył ingres do katedry gnieźnieńskiej 26 czerwca 2010.

W uznaniu swych zasług abp Kowalczyk otrzymał doktoraty honoris causa: Akademii Rolniczej w Krakowie (1999), Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2000), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2001) i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (2004) oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2011).

Pytany, jakie refleksje towarzyszą mu w przeddzień rocznicy święceń kapłańskich, przyznał, że czuje przede wszystkim wdzięczność za łaskę powołania i jednocześnie stawia sobie pytanie, czy w pełni na Boże wezwanie i zaufanie odpowiedział.

„Dziś mogę z większym spokojem i bardziej obiektywnie ocenić siebie, ludzi i wydarzenia, jakie miały miejsce w ciągu tego półwiecza i pytam siebie raz jeszcze: czy ten czas dobrze wykorzystałem? Dziękuję Bogu za owoce mojego kapłaństwa, za wszystkich ludzi, których postawił na mojej drodze, za miejsca, do których zechciał mnie posłać. Jednocześnie przepraszam Boga, a także moich Braci i Siostry za ewentualne zaniedbania i uchybienia wynikające z ludzkiej słabości” – powiedział KAI abp Kowalczyk.