Zmarła kontrowersyjna katolicka teolożka feministyczna

W wieku 85 lat zmarła 21 maja w miasteczku Pomona w Kalifornii Amerykanka Rosemary Radford Ruether, uważana za pionierkę wprowadzania perspektywy feministycznej, antyrasistowskiej i ekologicznej do tradycyjnej teologii katolickiej. W swoich licznych książkach i artykułach na te tematy uważała ona Kościół za „wspólnotę miliarda ludzi o różnych punktach widzenia”, przy czym swoje spojrzenie nazywała „postępowym, feministycznym i liberalnym”.

W obszernym wspomnieniu o jej burzliwym życiu naukowym w stosunku do tradycyjnej nauki Kościoła „New York Times” napisał 27 maja, iż z powodu swych poglądów musiała, pozostając katoliczką, wykładać głównie na uczelniach protestanckich. Ponad 30 lat była dziekanem na specjalizującym się w teologii afroamerykańskiej Uniwersytecie Howarda w Waszyngtonie a także w metodystycznym Ewangelickim Seminarium Teologicznym Garretta w Evanstonie w stanie Illinois. Uniwersytety katolickie i niektóre protestanckie, np. ówczesny Harvard, nie mogły zaakceptować jej skrajnych i nieortodoksyjnych poglądów m.in. na temat aborcji i stosowania środków antykoncepcyjnych.

W 1964, już na samym początku swojej kariery naukowej, Radford Ruether straciła pracę w katolickim Kolegium Niepokalanego Serca w Los Angeles po opublikowaniu artykułu o „Obronie Życia„ w „The Saturday Evening Post”. Jednocześnie przez całe dziesięciolecia miała swoje stałe „katolickie” miejsce jako felietonistka w „The National Catholic Reporter”. Pisała tam m.in. na temat konfliktu izraelsko-palestyńskiego, kryzysu klimatycznego i antysemityzmu w historii Kościoła.

Jej burzliwie życie teolożki feministki nie raz prowokowało dziennikarzy do pytania jej o to, dlaczego pozostaje w Kościele katolickim, „skoro wielu innych o poglądach podobnych do twoich już go opuściło?” (wywiad w „National Catoholic Register” w 1985). Odpowiedziała wówczas, iż dla niej „jako feministki jest właściwie tylko jeden taki powód trwania w Kościele: próbuję go zmienić. Nie da się zmienić Kościoła, jeśli się go opuści”.

Pisarka, teolożka feministyczna i feministka Rosemary Radford Ruether urodziła się 2 listopada 1936 w Saint Paul. Była jedną z pionierek współczesnej teologii feministycznej i jedną z najwybitniejszych jej przedstawicielek a także jedną z nielicznych, które starały się ująć ją w sposób systematyczny.

Ukończyła studia z filologii klasycznej i historii Rzymu. Obroniła doktorat nt. św. Grzegorza z Nazjanzu. W latach sześćdziesiątych XX w. związała się z ruchem feministycznym, stając się jedną z pierwszych katolickich teolożek feministycznych. Wykładała na kilku uczelniach amerykańskich, specjalizujących się w tematyce religijnej, m.in. na Uniwersytecie Howarda w Waszyngtonie, w metodystycznym Seminarium Teologicznym w Evanstonie, a od 2003 w Pacific School of Religion w Berkeley. Otrzymała doktoraty honorowe kilkunastu uniwersytetów.

Miała bardzo rozległe zainteresowania naukowe: teologia, liturgika, patrystyka, klasyczna starożytność, wczesny judaizm, socjologia nauki, politologia (szczególnie Bliski Wschód), ekologia. Przez całe życie zainteresowania i badania naukowe łączyła z praktycznym zaangażowaniem w ruchy pokojowe i prawa człowieka. Napisała ok. 30 książek i setki artykułów.

Pochodziła z rodziny międzywyznaniowej, w której matka była katoliczką a ojciec anglikaninem. Wyszła za mąż za politologa Hermana Ruethera, z którym miała troje dzieci. Zmarła w Pomonie w Kalifornii po długotrwałej chorobie, otoczona opieką przez dwie swoje córki.