Zmieniać zgodne z Konkordatem

– Nowelizacja ustaw związanych z Funduszem Kościelnym powinna zostać poprzedzona umową zawartą przez rząd zarówno z Kościołem katolickim, jak i innymi Kościołami i związkami wyznaniowymi – mówi KAI bp Wojciech Polak, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.

Dodaje, że jakiekolwiek rozwiązania nie mogą oznaczać jednostronnej likwidacji Funduszu Kościelnego przez państwo.

Oto pełen tekst wywiadu:

KAI: Dziś min. Boni poinformował na antenie ogólnopolskiego radia, że rozmawiał z Księdzem Biskupem w sprawie kompromisu związanego z Funduszem Kościelnym. Czy Ksiądz Biskup zrozumiał w oparciu o tę rozmowę, że strona rządowa dąży do kompromisu, a nie do jednostronnej likwidacji Funduszu?

Bp Wojciech Polak: Pan Minister przedstawił mi kierunek rozwiązań ze strony rządu, które zostaną przedstawione Kościołowi podczas obrad Komisji Wspólnej. Mówił o potrzebie przejęcia przez Kościoły i inne związki wyznaniowe składek emerytalnych osób duchownych płaconych obecnie przez Fundusz Kościelny. Poinformował, że taka propozycja zostanie przekazana w sposób oficjalny.

Na gorąco zwróciłem Panu Ministrowi uwagę, że tego typu propozycja rządu uderzy w najsłabsze grupy, których składki są w 100% finansowane z Funduszu, czyli w misjonarzy i siostry klauzurowe, które nie maja dochodów, z których te składki mogłyby opłacać.

Zwróciłem też ministrowi uwagę, że sposób składania tej propozycji powinien być zgodny z zapisami Konkordatu i polskiej Konstytucji. Zapisy tych dokumentów wskazują, że ewentualna nowelizacja ustaw związanych z Funduszem Kościelnym powinna zostać poprzedzona umową zawartą przez rząd zarówno z Kościołem katolickim, jak i innymi Kościołami i związkami wyznaniowymi. Zapowiedziałem, że Kościół takiego stanowiska będzie bronić. Pan Minister odpowiedział, że istnieją różne interpretacje. Poinformowałem więc, że Kościół przedstawi swoją interpretację, która będzie jasna i jednoznaczna.

Podkreślam, że stanowisko przekazane przez min. Boniego przyjąłem do wiadomości i oświadczyłem, że złożona przez rząd propozycja będzie dyskutowana i że towarzyszy mi nadzieja, iż można będzie dojść do kompromisu, możliwego do zaakceptowania przez obie strony.

A jakie są granice kompromisu w tej sprawie, na który może zgodzić się strona kościelna?

– Granice te narzucają się same. Jakiekolwiek rozwiązania nie mogą oznaczać jednostronnej likwidacji Funduszu Kościelnego. Fundusz ten nie jest darowizną państwa wobec Kościoła, nie jest przywilejem Kościoła czy jego dodatkowym zabezpieczeniem. Jest to rzeczywistość, która musi być rozwiązana zgodnie z zasadami sprawiedliwości, ze świadomością, że Fundusz został stworzony z dóbr zabranych Kościołowi. Dlatego mówimy jedynie o możliwości przekształcenia Funduszu.

W jakim kierunku możliwe są „przekształcenia Funduszu”, o których mówi Ksiądz Biskup?

– Pierwszym krokiem winno być dokładne policzenie wartości tych dóbr, jakie Kościołowi zostały zabrane. To zadanie dotąd nie zostało wypełnione przez stronę rządową, mimo, że taki obowiązek nakładała nań ustawa z 1950 r. Taka praca winna być wstępem do działań związanych z dalszym przekształceniem Funduszu. Nie możemy bazować na hipotetycznych wyliczeniach, które nie mają oparcia merytorycznego.

Następną sprawą jest dokładne zdefiniowanie celów jakie realizować winien Fundusz Kościelny. W jakiej mierze winien on wspierać społeczną działalność prowadzoną przez Kościół. Od odpowiedzi na te wszystkie pytania zależeć będzie decyzja o dalszym kształcie Funduszu, bądź jakiejś innej formie finansowania pewnych dzieł Kościoła, która może go zastąpić.

I jeszcze jedna kwestia. Skoro Konkordat – który jest umową ze Stolicą Apostolską – w art. 27 zakłada, że „sprawy wymagające nowych lub dodatkowych rozwiązań będą regulowane na drodze nowych umów między Układającymi się Stronami albo uzgodnień między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencją Episkopatu Polski upoważnioną do tego przez Stolicę Apostolską”, to widać, że rozmowy takie są również przedmiotem zainteresowania Stolicy Apostolskiej. Do rozmów zatem winna być włączona powołana przez nią Kościelna Komisja Konkordatowa i działający w jej ramach zespół ds. finansowych.

Rozumiem zatem, że jeśli Pan Minister swoją propozycję przedłoży na forum Komisji Wspólnej, to naszym zadaniem – w porozumieniu ze Stolicą Apostolską – jest podjęcie decyzji, w jakich gremiach winny być prowadzone dalsze negocjacje. Obie strony muszą pamiętać, że jakiekolwiek decyzje w sprawie Funduszu Kościelnego, związane są z wypełnieniem postanowień Konkordatu, a zatem muszą odbywać się w zgodzie z jego zapisami.