Żydowska wycinanka tematem wystawy

„Wydobyte z papieru” to tytuł wystawy wycinanek żydowskich, głównie obrzędowych, autorstwa Grzegorza Dudały – artysty ze Szczekocin. Wycinanki można oglądać w galerii „Oranżeria’ w Pałacyku Tomasza Zielińskiego w Kielcach. Wycinanki żydowskie to kunsztowne dzieła sztuki, ściśle związane z religią.

Artysta pochodzi ze Szczekocin i tam też pracuje, jako instruktor w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu. Wycinanką artystyczną zajął się ok. 10 lat temu i tej pasji poświęca wiele godzin dziennie. Swe prace prezentował m.in. w Lelowie i w Chmielniku – w Świętokrzyskim Sztetlu, w Rybniku, Szczekocinach, Sędziszowie, Zawierciu i Warszawie. Aby jak najlepiej wykonywać swoje wycinanki, uczy się języka hebrajskiego.

Wycinanki żydowskie to kunsztowne dzieła sztuki, ściśle związane z religią. Dzielą się na kilka grup. Najwspanialszą formą są mizrachy, zawieszane na wschodnich ścianach mieszkań i domów modlitwy. W świątyni wieszano je jako wota, były też darowane w prezencie.

Najczęściej umieszczano na nich cytaty z Księgi Psalmów i traktatu „Berachot”: „Zawsze mam Boga przed sobą” i „Bądź świadom, przed kim stoisz”. Wycinanki szewouslech i rojzelech (tzn. róża, rozeta) związane są, obok zwyczaju ozdabiania domów kwiatami i gałęziami drzew, z „zielonymi świętami”, jak święto Szewout, na przełomie maja i czerwca. Zdobiono nimi okienne szybki. Widoczne są na nich ornamenty roślinne, w które wpleciono postacie lwów, jeleni i fantastycznych, biblijnych stworów, także motywy menory, tablic z dekalogiem czy tarcz.

Pasją Grzegorza Dudały jest ponadto malarstwo i poezja, wydał pięć tomików. Z wykształcenia jest archiwistą i historykiem.